W konkursie, zorganizowanym przez Związek Miast Polskich i Fundację Miasto, po prezentacjach finalistów i dzięki głosowaniu elektronicznemu uczestników Kongresu, wyłonieni zostali zwycięzcy rywalizacji.

Finaliści i Laureaci Konkursu „Samorząd w Transformacji Energetycznej 2025”:

W kategorii gminy wiejskie i miejsko-wiejskie:

Laureat – Kamienna Góra

Finaliści – Przykona, Ustronie Morskie i Wieniawa (zostały wybrane 4 gminy z uwagi na podobną liczbę zsumowanych punktów, 3 i 4 w kolejności gminy)

W kategorii gminy miejskie:

Laureat – Zgorzelec

Finaliści – Koło, Lidzbark Warmiński

W kategorii miasta na prawach powiatu:

Laureat – Lublin

Finaliści – Konin, Tychy

Nagrodę specjalną – wykonanie opracowania „Diagnoza posiadanych zasobów i określenie możliwych kierunków transformacji energetycznej Gminy” otrzymało miasto Wałbrzych.

Celem Konkursu Samorząd w Transformacji Energetycznej (STE2025) była identyfikacja i przedstawienie oraz promocja istniejących dobrych praktyk w sferze aktywnego działania samorządu na rzecz transformacji energetycznej realizowanej przez gminy. Konkurs wyróżnił najbardziej skuteczne i kompleksowe podejścia ze strony samorządów na rzecz transformacji wraz ze wskazaniem już osiągniętych rezultatów oraz projekcją dalszych działań w odniesieniu zarówno do instytucji samorządowych i spółek komunalnych, jak też działań na rzecz transformacji energetycznej uwzględniającej lokalne firmy, mieszkańców i obywatelskie społeczności.

Podejmowane działania w ramach samorządu powinny uwzględniać rolę przyjętych i poddanych ocenie społecznej dokumentów planistycznych lub strategii działania. Zadaniem konkursu było przedstawienie zestawu dobrych praktyk, które mogłyby być wdrażane przez inne samorządy, a jednocześnie wskazał ewentualne potrzeby dla usprawnienia procedur legislacyjnych.

Wreszcie celem Konkursu była możliwość promocji najlepszych rozwiązań, jak również uaktywnienie tych samorządów, które dotychczas nie uczestniczą w procesie transformacji. Było nim również wskazanie możliwości aktywnego udziału mieszkańców i ich środowisk w formule spółdzielni energetycznych bądź obywatelskich inicjatyw na rzecz procesów transformacji w swoim środowisku.

W Konkursie położono akcent na plany działań na rzecz zrównoważonej energii i klimatu tak, aby wskazać realne, już uzyskane korzyści oraz przewidywane dalsze działania uwzględniające potrzeby lokalnej społeczności oraz procedury i sposób konsultowania proponowanych rozwiązań. Wraz ze wskazaniem konkretnych przyszłych działań kapituła konkursu oceniała uwzględnienie w nich projekcji przyszłych rezultatów i szacunku kosztów.

Uczestnicy i warunki konkursu

Przyjmowaliśmy wnioski przesyłane tylko przez gminy (za wyjątkiem gmin-laureatów konkursu – § 4 punkt 2 Regulaminu konkursu). Wnioski były zestawiane i oceniane w trzech kategoriach: 1. Miasta na prawach powiatu; 2. Miasta; 3. Gminy miejsko-wiejskie i wiejskie.

Finaliści prezentowali swoje propozycje działań 18 września 2025 r. w Krakowie, w ramach III Kongresu Energetyki Rozproszonej. Przedstawiający swoje rozwiązania wskazywali już osiągnięte, pozytywne rezultaty oraz realistyczne plany realizacji zamierzeń. Finalna klasyfikacja laureatów była przeprowadzona w drodze głosowania z udziałem wszystkich uczestników panelu po prezentacjach propozycji w każdej z trzech grup samorządów

Organizatorzy konkursu

Organizatorami konkursu były Związek Miast Polskich i Fundacja Miasto współdziałające ze Unią Metropolii Polskich im. Pawła Adamowicza, Unią Miasteczek Polskich, Związkiem Gmin Wiejskich Rzeczpospolitej Polskiej, Ogólnopolskim Porozumieniem Organizacji Samorządowych oraz Stowarzyszeniem Gmin Przyjaznych Energii Odnawialnej przy współpracy z Polskimi Sieciami Energetycznymi S.A., Polskim Towarzystwem Przesyłu i Rozdziału Energii Elektrycznej, Pomorską Grupą Konsultingową S.A. oraz Bankiem Ochrony Środowiska S.A.

Partnerem instytucjonalnym Konkursu była Akademia Górniczo-Hutnicza w Krakowie (poprzez Obserwatorium Transformacji Energetycznej).

Zdjęcia: Organizatorzy KER 2025 oraz Archiwum ZMP