Spotkanie odbyło się w Warszawie, 23 października. 

O partnerstwach polsko-izraelskich

Do Rad Miejskich polskich miast trafiają petycje z żądaniem zawieszenia lub zerwania kontaktów z miastami izraelskimi. Autorzy petycji argumentują, że utrzymywanie takiej współpracy w obliczu działań izraelskiej armii w Strefie Gazy jest nie do zaakceptowania.

Członkowie Komisji mówili, że na sprawę należy patrzeć w szerszym kontekście politycznym. Partnerstwa z miastami izraelskimi nie są tym samym, co partnerstwa z miastami rosyjskimi, czy białoruskimi. Zasadniczą różnicą jest formuła wyboru władz lokalnych. W Izraelu władze lokalne wybierane są w sposób demokratyczny, a samorządy nie kształtują polityki zagranicznej państwa. Poziom demokracji w Izraelu nie jest kwestionowany. Możemy kwestionować politykę rządu tego kraju. W przypadku Rosji jest inaczej, nie jest ona demokratycznym państwem.

Zadaniem samorządów jest budowanie mostów i tworzenie przestrzeni, w której możliwy jest dialog także w najtrudniejszych czasach. Zerwanie partnerstwa zawsze powinno być decyzją ostateczną, podejmowaną w wyjątkowych sytuacjach, tak jak to miało miejsce w przypadku miast rosyjskich i białoruskich, gdy agresja była skierowana bezpośrednio przeciwko naszym najbliższym sąsiadom, wpływając także na Polskę.

Biuro ZMP zwróciło się o komentarz do Ministerstwa Spraw Zagranicznych. MSZ uważa, a Komisja podziela to zdanie, że dalszy los polsko-izraelskich partnerstw lokalnych pozostaje w gestii rad miejskich. Polska i Izrael utrzymują normalne relacje dyplomatyczne. Nie ma podstaw, by MSZ udzielał formalnych rekomendacji samorządom miejskim. Ewentualne decyzje władz miast mogą być podejmowane case-by-case, z uwzględnieniem zarówno oczekiwań obywateli, , jak i oceny rzeczywistej współpracy z miastami izraelskimi. Jeśli jest ona żywa i owocna, , to jest to silnym argumentem za jej kontynuacją. Żeby zaś wyartykułować swój sprzeciw wobec działań izraelskiego rządu, nie trzeba od razu zrywać partnerstw lokalnych. Można de facto zawiesić poszczególne formy współpracy, można też ogłosić jej formalne zawieszenie. Zerwanie czy wypowiedzenie umowy partnerskiej jest najsilniejszym gestem i powinno być traktowane jako ostateczność.

Średniookresowa strategia rozwoju kraju

Łukasz Medeksza z UM Wrocławia, przewodniczący Komisji, poinformował, że Związek Miast Polskich przygotowuje swoje stanowisko na temat Średniookresowej Strategii Rozwoju Kraju. W dokumencie są dwa miejsca na styku z polityką zagraniczną, które mogą być interesujące dla samorządów. Pierwsze to odpowiedzialna polityka migracyjna. Drugi punkt dotyczy generalnie polityki zagranicznej i dyplomacji.

Jak zauważył Łukasz Medeksza, cała Strategia, mimo iż jest zaproponowana przez rząd, bardzo mocno dotyczy samorządów. W wielu miejscach dokumentu samorząd pojawia się albo wprost, albo w domyśle. W działaniach dotyczących polityki migracyjnej i zagranicznej tego samorządu jednak brakuje.

W zakresie polityki migracyjnej – strategia powinna dostrzegać samorządy jako partnerów integracji migrantów. Pojawia się też pytanie, czy samorządy, zwłaszcza większe miasta nie powinny zacząć prowadzić swoich własnych polityk migracyjnych, by przyciągać np. studentów. I tutaj ta polityka migracyjna zaczyna stykać się z innymi politykami lokalnymi, choćby z polityką mieszkaniową.

W jednym z punktów Strategii mowa jest o rozwoju dyplomacji obywatelskiej i roli organizacji pozarządowych na arenie międzynarodowej. Wspomina się tu o wzmacnianiu kontaktów, ale przez organizacje obywatelskie. Samorządy w ogóle nie zostały w tym kontekście odnotowane. A przecież są bardzo aktywne na arenie międzynarodowej. Dlatego w tym miejscu Strategii powinny znaleźć się też, oprócz organizacji pozarządowych, samorządy i korporacje samorządowe. Powinniśmy być bardziej widoczni, stać się animatorami współpracy.

Podsumowując dyskusję nt. Średniookresowej Strategii Rozwoju Kraju, Komisja podkreśliła konieczność prowadzenia mądrej polityki migracyjnej, zwróciła uwagę na rosnący zakres kontaktów międzynarodowych prowadzonych na szczeblu lokalnym i regionalnym oraz na istotną rolę jst w funkcjonowaniu Unii Europejskiej i zarekomendowała Zarządowi ZMP:

1. Włączenie jst, a zwłaszcza korporacji zrzeszających jst do polityki wzmacniania obecności Polski i Polaków na arenie międzynarodowej, w tym w międzynarodowych sieciach i instytucjach.

2. Włączenie i wsparcie jst w zakresie prowadzenia lokalnych i regionalnych działań mających na celu przyciąganie wysoko kwalifikowanych migrantów z zagranicy, w tym poprzez wspieranie lokalnej i regionalnej oferty mieszkaniowej i edukacyjnej.

3. Wspólne i skoordynowane działania Rządu i korporacji zrzeszających jst na rzecz takiego kształtu Wieloletnich Ram Finansowych UE 2028-2035, które nie tylko utrzymają, ale wręcz wzmocnią zasady partnerstwa i pomocniczości poprzez m.in.: utrzymanie programów regionalnych; większe niż dotąd alokacje adresowane do miast i ich obszarów funkcjonalnych i metropolitalnych (w tym wzmocnienie ZIT-ów); wyposażenie planowanego funduszu konkurencyjności w wymiar terytorialny; gwarancję takich procedur realizujących zasadę partnerstwa, w których zainteresowane podmioty (np. miasta) nie tylko opiniują, ale są współodpowiedzialne za cały cykl życia programów i polityk – od ich kształtowania, poprzez wdrażanie, kończąc na ewaluacji.

Link do opinii ZMP o Strategii Rozwoju Kraju 2035. W punkcie VII znalazły się postulaty, które rekomendowała Komisja:

https://www.miasta.pl/aktualno...

Wieloletnie Ramy Finansowe UE 2028-2035

Projekt WRF spotkał się z dużą krytyką ze strony samorządów w Europie. Niedawno Komitet Regionów odrzucił propozycję Ram i wezwał Parlament Europejski do zajęcia podobnego stanowiska.

Przewodniczący Komisji nawiązał w tym kontekście do dokumentu przygotowanego przez Local Alliance (to koalicja europejskich organizacji, m.in. CEMR, ICLEI i Eurocities) - Planu działań na rzecz przyszłego budżetu UE, którego celem jest zapewnienie, aby miasta i regiony były kluczowymi partnerami w realizacji celów UE dotyczących konkurencyjności, odporności i transformacji klimatycznej. Bez aktywnego udziału miast i regionów UE nie osiągnie swoich celów w zakresie zielonej, cyfrowej i sprawiedliwej transformacji.

Główne założenia tego planu to:

• Wzmocnienie wielopoziomowego zarządzania i zasady partnerstwa w całych WRF.
• Obowiązkowe rozdziały regionalne i miejskie w krajowych i regionalnych planach partnerstwa.
• Kontynuacja funduszu sprawiedliwej transformacji.Utworzenie programu UE dla miast w ramach nowej „EU Facility” z dedykowanym finansowaniem.
• Mechanizm zabezpieczający dostęp do funduszy dla samorządów w przypadku problemów na szczeblu krajowym.
• Powiązanie wskaźników efektywności z realizacją prawa UE na poziomie lokalnym.
• Uznanie miast i regionów za innowatorów i inwestorów w ramach Europejskiego Funduszu Konkurencyjności i programu Horizon Europe.
• Kontynuacja podejścia misji w Horizon Europe (np. neutralność klimatyczna miast).
• Wzmocnienie roli samorządów w procesie rozszerzenia UE poprzez ich udział w projektowaniu i wdrażaniu reform.

Komisja przyjęła tę informację.

Kolejne spotkanie stacjonarne Komisji zaplanowane jest na koniec kwietnia/początek maja przyszłego roku w Cieszynie.