27 maja 1990 roku odbyły się w Polsce pierwsze wolne wybory do samorządu. W okresie 35 lat w dorosłe życie weszło pokolenie urodzonych w latach dziewięćdziesiątych, a dziś rodzi się pytanie o perspektywy, jakie otwierają się przed kolejnym młodym pokoleniem mieszkańców naszych miast.

ZMP przygotował wybrane dane demograficzne, inwestycyjne i gospodarcze, które mogą stanowić źródło oceny potencjału rozwojowego miast. Dane pochodzą z Monitora Rozwoju Lokalnego - narzędzia Związku, które umożliwia kompleksową analizę każdej gminy w Polsce.

W ramach kampanii „35 lat samorządności. Czas dobrze wykorzystany” każde miasto – nie tylko członkowskie Związku – może skorzystać z danych ZMP i opublikować informację na swój temat. W artykule prezentujemy przykładowe i subiektywnie wybrane miasta, których dane obrazują unikalną dla danego miejsca sytuację i która nie powinna stanowić pretekstu do porównań. Każda bowiem gmina posiada swoją indywidualną i niepowtarzalną specyfikę.

Potencjał miasta wyznaczają jego mieszkańcy. Dane dla Wołomina i Ełku pokazują, jak zmieniła się liczba mieszkańców w ujęciu procentowym między rokiem 1995 a 2023. Jaki wpływ na to miały migracje i jak na zmianę liczby mieszkańców wpłynął przyrost naturalny, przedstawiony jako łączny efekt (suma) sald migracji i przyrostu naturalnego w latach 1995-2023.

Młodzi ludzie wiążą swoje życie z miastem, oceniając perspektywę zdobycia atrakcyjnej pracy i mieszkania. Potencjał mieszkańców i konkurencyjność gospodarki miasta najlepiej ilustrują dane związane ze zmianą liczby bezrobotnych, łączną powierzchnią nowo wybudowanych obiektów dla działalności gospodarczej czy liczbą nowo wybudowanych mieszkań.

Na przykładzie Częstochowy wyraźnie widać wielką zmianę liczby bezrobotnych, która w latach 2003-2024 zmniejszyła się o 82%, za to liczba nowo wybudowanych mieszkań w okresie 1995-2023 wyniosła prawie 16,5 tysiąca.

Wzrost znaczenia samorządu miasta obrazują zrealizowane inwestycje i dochody miasta mierzone sumaryczną wielkością nakładów inwestycyjnych w latach 1995-2025 i zmianą dochodów budżetu miasta na mieszkańca w latach 1995 i 2025.

Dla przykładu prezentujemy wartość inwestycji realizowanych przez samorząd (suma w cenach bieżących) dla Wrocławia, Sosnowca i Kołobrzegu.

Bardzo ciekawie przedstawia się porównanie dochodu budżetu miasta na 1 mieszkańca w roku 1995 i roku 2025 dla wyżej wymienionych miast. Kołobrzeg, który nie jest miastem na prawach powiatu, odnotował znaczący przyrost dochodów wynikający zapewne m.in. z jego dynamicznej i stale wzrastającej roli miasta uzdrowiskowego.

Decydujące znaczenie dla rozwoju miasta ma odpowiedź na pytanie, czy młodzi mieszkańcy wiążą swoją przyszłość z miastem, czy szukają szans na lepsze życie gdzie indziej. Ilustruje to bilans wyjazdów i przyjazdów młodych mieszkańców w wieku 15-39 lat na tysiąc mieszkańców w tym wieku w ostatnich pięciu latach.

Dla przykładu prezentujemy dane dla Swarzędza, Lublina i Opola.

Odpowiedzią na pytanie o atrakcyjność miasta dla kolejnego pokolenia młodych mieszkańców jest potencjał ekonomiczny mieszkańców, firm i samorządu. Ilustracją tego są przepływy finansowe w mieście, wyrażone wielkością rocznych przychodów mieszkańców, firm i dochodów budżetu miasta. Dane pochodzą z roku 2022. Na infografice przedstawiono proporcje pomiędzy budżetem samorządu, przychodami mieszkańców i firm dla Przemyśla oraz dla Lublina.

Zachęcamy wszystkie miasta członkowskie Związku Miast Polskich do korzystania z Monitora Rozwoju Lokalnego, który umożliwia pobranie kompleksowych informacji na temat sytuacji społecznej, gospodarczej i stanu środowiska każdej gminy, miasta, jego obszaru funkcjonalnego, w oparciu o publicznie dostępne dane zebrane w jednym miejscu.

Zapraszamy na stronę: www.monitorrozwoju.pl

Zachęcamy również do włączenia się w kampanię „35 lat samorządności. Czas dobrze wykorzystany". Więcej informacji na stronie: www.mamy35lat.pl.