Z Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego…

Trudne zadanie ministra Trzaskowskiego

Rafał Trzaskowski, nowy minister administracji i cyfryzacji został Współprzewodniczącym Komisji Wspólnej ze strony rządowej, po odejściu ministra Michała Boniego i przewodniczył obradom 18 grudnia br.

Przed rozpoczęciem części roboczej posiedzenia Jacek Protas, współprzewodniczący ze strony samorządowej pożegnał ministra Boniego, dziękując mu za cierpliwość i dążenie do uzyskania kompromisu w ramach prac w Komisji Wspólnej. Dziękował też za kontakty z nim jako szefem resortu, który „sprawuje opiekę” nad administracją samorządową. Wierzymy, że nadal będziemy współpracować, choć na innych płaszczyznach i życzymy wielu sukcesów (…) Może pan na nas liczyć. – zakończył Protas.

Z kolei minister Rafał Trzaskowski, rozpoczynając pracę w KWRiST komplementował swego poprzednika oraz samorządowych partnerów - Zawsze występując po Michale Bonim, mam w sobie mieszankę zazdrości i podziwu. W Polsce najczęściej jest tak, że jak odchodzi minister, to wszyscy mają poczucie ulgi i się cieszą. A tu jest na odwrót – wszyscy mają rozdarte serce. W związku z tym gratulacje dla pana ministra, a dla mnie – tym trudniejsze zadanie.

I dodał: Bardzo się cieszę na współpracę z Państwem. Podczas mojej kampanii do europarlamentu w 2009 roku, a potem współpracując ściśle z panią prezydent Hanną Gronkiewicz-Walz, poznawałem samorząd (…) i powiem Państwu, że chyba najwięcej pracowitych i ideowych ludzi spotkałem właśnie w samorządzie. W związku z tym bardzo się cieszę na tę współpracę, mam nadzieję, że uda mi się być tak samo cierpliwym jak minister Boni i tak samo skuteczny w poszukiwaniu consensusu. – obiecał szef MAiC.

Natomiast Michał Boni, żegnając się z samorządowcami, przypomniał o tym, co najważniejsze w nadchodzącym czasie i złożył życzenia świąteczno-noworoczne:

Dobrych, spokojnych świąt i takiej chwili dla siebie i dla bliskich, bo wiem na ile praca w administracji pochłania czas i energię. Dobrze jest przy takiej okazji jak Boże Narodzenie pamiętać o najbliższych, którzy cierpliwie znoszą nasz brak czasu, napięcia. A ponieważ za chwilę będzie 2014 rok, to życzę Wam takiego roku, jakiego jeszcze nigdy, od ’89 roku nie mieliście. I to nie tylko dlatego, że minie 25 lat od transformacji i zmian, ale także dlatego, że będą wybory samorządowe. Życzę Wam zwycięstw, sukcesów, ale wszystko po to, aby mieszkańcy Waszych gmin, powiatów, województw mieli satysfakcję z Waszej służby. – powiedział Boni dziękując samorządowcom za dwa lata współpracy.

Ustawa samorządowa

W części roboczej posiedzenia Komisja zaopiniowała 18 projektów aktów prawnych, w tym aż 15 uzgodniła, a 3 odesłała do dalszych prac.

Samorządowcy zdecydowali się uzgodnić projekt nowelizacji ustawy o samorządzie gminnym, choć jedna kwestia pozostaje jeszcze do wyjaśnienia. Dotyczy ona zwolnienia kabli telekomunikacyjnych, znajdujących się w kanałach kablowych z podatku od nieruchomości, na czym gminy mogą stracić nawet miliard złotych rocznie. Jest to zwolnienie, które się dość nagle pojawiło kilka lat temu. Zdecydowanie strona samorządowa była za zlikwidowaniem tego zapisu, ale pojawiła się pewna rozbieżność wewnątrz strony samorządowej. – powiedział Ryszard Grobelny, współprzewodniczący zespołu finansowego. I zgłosił wniosek, by projekt ten wrócił na styczniowe posiedzenie tego zespołu, który wyda ostateczną opinię. Rozbieżność polega tym, że inwestycje w sieci szerokopasmowe, realizowane przez samorządy województw mogłyby przekroczyć zaplanowane budżety, gdyby województwa musiały płacić za kable. Gminy z kolei nie chcą tracić wpływów z podatku od nieruchomości.

Finansowanie zadań zleconych

W kwestii finansowania z budżetu państwa zadań zleconych - zgłoszonej na listopadowym posiedzeniu Komisji Wspólnej – Andrzej Porawski, sekretarz strony samorządowej poinformował, że była ona przedmiotem obrad zespołu finansowego. Dowiedzieliśmy się i przyjęliśmy z pozytywnym zaskoczeniem informację od pani minister Majszczyk, że resort podjął już prace nad oszacowaniem problematyki finansowania zadań zleconych z zakresu administracji rządowej (albo w trybie porozumień, albo ustawami). Samorządowcy ucieszyli się, że już w styczniu ministerstwo przekaże pierwsze informacje na ten temat – najpierw omówi je odpowiedni zespół roboczy, a potem ewentualnie sprawa ponownie trafi na KWRiST. Hanna Majszczyk, wiceminister finansów sprostowała, że do końca stycznia resort przygotuje bazę, na podstawie której wybierze najpilniejsze zadania zlecone oraz te, które przysparzają JST najwięcej problemów, jeżeli chodzi o ich właściwe finansowanie. I myślę, że wtedy zespół finansowy zbierze się w tej sprawie w lutym. – dodała wiceminister.

Prace społecznie użyteczne w gminach

Eugeniusz Gołembiewski, burmistrz Kowala i wiceprezes Unii Miasteczek Polskich zgłosił wniosek, aby resort pracy przygotował nowelizację rozporządzenia w sprawie organizacji prac społecznie użytecznych tak, aby gminy mogły same organizować i finansować te prace - bez konieczności skierowania ze starostwa powiatowego. W obecnym stanie prawnym gmina może je organizować dla osób bezrobotnych na podstawie skierowania ze starostwa, w zamian za co otrzymuje 60% środków na wynagrodzenie. Ponieważ ze względów finansowych zwykle te prace kończą się w listopadzie, a zaczynają dopiero w marcu, jest przerwa, kiedy te prace są najbardziej potrzebne, żeby udzielić wsparcia osobom, które chcą od gminy nie tylko pieniędzy, ale oferują coś w zamian, chociażby pomoc przy odśnieżaniu. – tłumaczył Gołembiewski. Jacek Męcina, wiceminister pracy i polityki społecznej zadeklarował wsparcie dla tego pomysłu – Nam również zależy na tym, aby te zmiany jak najszybciej weszły w życie. I dodał, że nowelizacja ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (gdyż zmiany trzeba dokonać w ustawie) jest procedowana w sejmie. Jeżeli samorządowcy zdecydują się zgłosić tę zmianę, to ministerstwo nie tylko ją poprze, ale i pomoże przygotować odpowiedni zapis.

Apel o wsparcie gmin

Jak poinformował Andrzej Porawski, do Zarządu ZMP trafiła informacja o piśmie wysłanym przez Elżbietę Seredyn, wiceminister pracy i polityki społecznej do wojewodów, by zwrócili się do gmin o wsparcie finansowe rodzin, które utraciły prawo do świadczeń pielęgnacyjnych w wyniku zmiany ustawowej. Abstrahując od wyroku Trybunału Konstytucyjnego w tej sprawie, zmiana przepisów, która nie z naszej inicjatywy jest wywoływana i potem apel do gmin, żeby gminy - z i tak za szczupłej kasy na pomoc społeczną - przeznaczyły jeszcze pieniądze na zadanie, którego dotychczas nie finansowały, wydaje się nieporozumieniem. Bardzo prosilibyśmy stronę rządową, aby przyjrzała się możliwości zwiększenia naszych dochodów w sytuacji, kiedy kieruje tego rodzaju apele poprzez wojewodów do nas. – powiedział Porawski.

Wiceminister Męcina obiecał zbadać sprawę apelu i poinformował, że po wyroku Trybunału Konstytucyjnego (który uznał za niezgodne z Konstytucją RP odebranie świadczeń pielęgnacyjnych osobom,  które nabyły do niego prawo przed wprowadzeniem bardziej restrykcyjnych przepisów) resort pracuje nad rozwiązaniem prawnym, mającym przywrócić poprzedni stan.

WORD-y po raz kolejny

Na wniosek przedstawiciela ZPP Paweł Orłowski, wiceminister infrastruktury i rozwoju obiecał przesłać pisemną informację na temat stanu gotowości wszystkich Wojewódzkich Oddziałów Ruchu Drogowego do elektronicznej obsługi profilu kierowcy – i zakończenia awaryjnego, papierowego trybu obiegu dokumentów, który rodzi dla powiatów duże koszty.

Zmiana podziału rezerwy

Samorządowcy na swoim spotkaniu w przeddzień KWRiST ustalili, że zgłoszą  wniosek, by lekko skorygować podział rezerwy subwencji ogólnej (przedstawiony przez resort finansów na posiedzeniu zespołu roboczego). Ministerstwo zaproponowało, by podzielić pieniądze na trzy części: dla gmin, które mają wskaźnik G poniżej 80% średniej, dla powiatów, na finansowanie domów pomocy społecznej oraz dla tych gmin, które wpłacają do systemu środki, a nie przekraczają 120% wskaźnika G.

Otóż wczoraj uzgodniliśmy, że będziemy prosić resort, aby zechciał przeznaczyć kwotę 3 mln zł  na rzecz tych powiatów, które ucierpiały w wyniku powodzi, a na terenie których leżą gminy ujęte w rozporządzeniu Rady Ministrów, przyznającym środki na odbudowę i, dodatkowo, których straty są wyższe niż 100% ich dochodów własnych w roku poprzedzającym. – powiedział Marek Wójcik, wicedyrektor Biura ZPP. I podkreślił, że ustawa z września 2011 r. różnicuje samorządy. Pozwala na to, aby przekazać gminom środki na pokrycie 100% szkód wynikających z powodzi, natomiast powiatom – nie wiedzieć dlaczego – tylko 80%. Dlatego też Wójcik zgłosił wniosek do ministra finansów o zmianę tych zapisów i zrównanie JST.

Eugeniusz Gołembiewki, wiceprezes Unii Miasteczek Polskich zgłosił jeszcze jeden wniosek – o dokonanie analizy, jakie zmiany w ostatnich latach nastąpiły w zakresie służb energetycznych i ich posterunków. Po ostatnim huraganie o nazwie  „Ksawery” okazało się bowiem, że stan linii energetycznych jest w coraz gorszej kondycji, a posterunki energetyczne są likwidowane.

Z powrotem do zespołu

Komisja Wspólna skierowała na zespół roboczy, który w styczniu wyda ostateczną opinię projekt rozporządzenia Ministra Zdrowia w sprawie ramowych procedur przyjmowania wezwań przez dyspozytora medycznego i dysponowania zespołami ratownictwa medycznego. Decyzja ta została podjęta ze względu na dużą liczbę szczegółowych uwag zgłoszonych przez poszczególne województwa i zbyt późne przesłanie odpowiedzi na nie.

Z kolei projekt Krajowego Programu Przeciwdziałania Ubóstwu i Wykluczeniu Społecznemu 2020, również ze względu na zbyt późne przesłanie nowej wersji, uwzględniającej uwagi samorządowców nie został zaopiniowany. Samorządowcy uznali, że ze względu na wagę problemu, musi on ponownie trafić na Zespół ds. Ochrony Zdrowia i Polityki Społecznej, a potem na KWRiST.

Pozostałe projekty zostały uzgodnione, a były to m.in. projekt ustawy o ułatwieniu wykonywania działalności gospodarczej, projekt założeń nowelizacji ustawy o transporcie kolejowym czy projekt rozporządzenia w sprawie sprawozdawczości finansowej.

Podziękowaniem za dobrą pracę w kończącym się, 2013 roku i życzeniami z okazji świąt Bożego Narodzenia zakończył posiedzenie Jacek Protas, współprzewodniczący KWRiSt ze strony samorządowej.

Kolejne spotkanie Komisji Wspólnej odbędzie się w ostatnią środę miesiąca, czyli 29 stycznia 2014 roku.

                                               Hanna Hendrysiak