Z Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego

O planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym rozmawiali samorządowcy z przedstawicielami rządu na posiedzeniu Komisji Wspólnej 30 kwietnia br. Podczas debaty kolejny raz zgłosili swoje postulaty.

Główne postulaty

Najważniejszymi z nich są:  jak najszybsza likwidacja decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu (jako głównej przyczyny dezurbanizacji i rozproszenia kosztów związanych z budową infrastruktury, a także rozwiązanie korupcjogenne), pilne wprowadzenie wymogu zgodności decyzji o warunkach zabudowy ze studium, wprowadzenie możliwości uchwalenia uproszczonych przepisów urbanistycznych dla terenów zagospodarowanych, by umożliwić lokalizację np. zabudowy uzupełniającej, zastąpienie niekonstytucyjnych uzgodnień miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego opiniowaniem przez wskazane instytucje, wreszcie - wprowadzenie równowagi między poszanowaniem praw indywidualnych a wymogami dobra publicznego, wprowadzenie zasady, że każdy planuje to, czym zarządza oraz związanie planowania z finansowaniem.

Trzymamy kciuki w działaniach, które pan podejmuje. – powiedział Wiesław Bielawski, wiceprezydent Gdańska, komentując prezentację wiceministra infrastruktury i rozwoju, Pawła Orłowskiego pokazującą plany i działania resortu w tym zakresie.  Nie są to działania nowe. Od 30 lat zajmując się tą problematyką, po raz kolejny będę przeżywał próbę systemowej zmiany w sferze planowania przestrzennego. Z wielką nadzieją patrzymy na działania podejmowane przez pana ministra, jako osoby, która się wywodzi z samorządu terytorialnego. Zadanie jest bardzo trudne, bo przyjdzie panu działać w chaosie legislacyjnym, a część ustaw, które trzeba zmienić leży w zakresie kompetencji innych resortów. – powiedział prezydent Bielawski, po czym zgłosił wymienione wyżej postulaty Związku Miast Polskich oraz Unii Metropolii Polskich.

Plany resortu rozwoju

A resort rozwoju planuje do końca 2015 r. dokonać,  w zakresie kształtowania ładu przestrzennego, analizy zasad, sposobu i warunków funkcjonowania instytucji, procedur i instrumentów oraz sformułować propozycje zmian. Ministerstwo zaproponuje wprowadzenie tzw. małej nowelizacji, która ma rozwiązać najpilniejsze problemy, ale jak najmniej kontrowersyjne, takie, które będzie można szybko przeprowadzić, i które nie będą wymagały zmian ustaw znajdujących się w gestii innych resortów. Minister Orłowski omówił też pokrótce Narodowy Program Rewitalizacji jako ważny element rozwoju miast, a także Krajową Politykę Miejską, która ma określić działania rządu dotyczące polityki miejskiej.

Celem obecnych działań ministerstwa infrastruktury i rozwoju jest przede wszystkim ograniczenie chaotycznej suburbanizacji, a następnie wykonanie pierwszego kroku do realizacji dyrektywy INSPIRE, a także zwiększenie udziału społeczeństwa w procedurach planistycznych. Będziemy dyskutowali na roboczo z samorządami – staramy się maksymalnie podejmować uzgodnienia z samorządowcami, wsłuchiwać się także w głos ekspercki ze strony samorządu. Kolejne dyskusje będziemy podejmowali w miarę podejmowanych nowelizacji. - zapewniał wiceminister Orłowski.

Wiceprezydent Bielawski, odnosząc się do prezentacji zwrócił też uwagę na błąd logiczny, popełniany za głosem Komisji Kodyfikacyjnej, że integralną częścią procesu inwestycyjno-budowlanego jest kształtowanie lokalnej polityki przestrzennej. Tymczasem jest dokładnie odwrotnie. Podstawowym celem planowania przestrzennego i projektowania urbanistycznego jest po pierwsze - optymalizacja kosztów rozwoju, w drugiej kolejności – ochrona wartości i dopiero w konsekwencji możemy mówić o procesie inwestycyjno-budowlanym, a nie odwrotnie. To ustawia zupełnie inaczej relacje między samorządem terytorialnym, czyli tym który stanowi prawo, a tymi, którzy chcą je konsumować w postaci decyzji budowlanych. – wyjaśniał wiceprezydent Gdańska.

Zdjęte do dalszej dyskusji

W części roboczej Komisja zdecydowała o zdjęciu z porządku obrad trzech dużych projektów ustaw: Prawo wodne, ustawy o ochronie ludności  i nowelizacji ustawy o statystyce publicznej - i przekazaniu ich do zespołów roboczych, jako że samorządowcy mają do nich jeszcze wiele merytorycznych uwag, bez przedyskutowania których nie mogą wydać pozytywnej opinii.

W przypadku ustawy o statystyce samorządowcy zwracają uwagę, że projekt trzeba tak poprawić, aby znaleźć równowagę między koniecznością zapewnienia tajemnicy statystycznej, a zagwarantowaniem jawności życia publicznego. Należy też zapewnić odpowiednie finansowanie, zwłaszcza rozwoju statystyki publicznej i jej dostosowania do wymogów EUROSTATU i potrzeb administracji publicznej, w tym gmin, powiatów i województw. Naszym zdaniem zmiany zaproponowane w art. 50 ustawy, stanowiące odstępstwo od przepisów ustawy o finansach publicznych, nie zapewniają spełnienia tych oczekiwań – czytamy w stanowisku.

Zdjęto też projekt nowelizacji rozporządzenia w sprawie wynagradzania pracowników samorządowych, by mógł go omówić Zespół ds. Ochrony Zdrowia i Polityki Społecznej. Na zespół roboczy powróci też projekt rozporządzenia w sprawie podziału środków PROW na lata 2007-2013, do którego mają jeszcze uwagi województwa samorządowe.

Uzgodnione

Spośród 35 omawianych projektów aktów prawnych Komisja uzgodniła aż 27, w tym m.in. projekt Krajowego Programu Rozwoju Ekonomii Społecznej, projekt rozporządzenia w sprawie udzielania pomocy de minimis przez fundusze rozwoju obszarów miejskich w ramach RPO, projekt rozporządzenia w  sprawie wyznaczania obszaru i granic aglomeracji czy projekt rozporządzenia MEN w sprawie sposobu i trybu organizowania indywidualnego obowiązkowego rocznego przygotowania przedszkolnego i indywidualnego nauczania dzieci i młodzieży. Tu samorządowcy zgłosili postulaty, aby w ramach nowelizacji umożliwić nie tylko zwiększenie, ale i ewentualne zmniejszenie liczby godzin indywidualnych oraz dodać zapis, że prawo do uruchomienia procedury indywidualnego nauczania mają nie tylko rodzice ucznia, ale i dyrektor szkoły. Wniosek, by zaświadczenie o indywidualnym nauczaniu wydawał nie lekarz podstawowej opieki zdrowotnej, ale lekarz specjalista minister edukacji ponownie będzie negocjował z ministrem zdrowia, który uznał, że zapis ten jest niepotrzebny, a zwracanie się o to do lekarza specjalisty wydłuży procedurę.

Problematyczne wspólnoty gruntowe

W sprawach różnych Grzegorz Kubalski, ekspert ZPP poruszył kwestię projektu ustawy o zagospodarowaniu wspólnot gruntowych, która kilkakrotnie znajdowała się w porządku obrad Zespołu ds. Obszarów Wiejskich, Wsi i Rolnictwa, by przekazać Komisji wspólnej rekomendację. Niestety, nie pojawiali się na tych posiedzeniach przedstawiciele projektodawców, czyli Rządowego Centrum Legislacji, nie przybyli również na specjalnie w tej sprawie zwołane robocze spotkanie. Dlatego też, w pełni akceptując potrzebę uporządkowania sprawy wspólnot gruntowych, negatywnie opiniujemy projekt w obecnym kształcie. Opinia taka zdaje się niezbędna z tego względu, że na żadne spotkanie w sprawie tego projektu nie stawili się jego gospodarze. – powiedział Grzegorz Kubalski.

Kolejny raz Komisja Wspólna zbierze się 28 maja br. – dzień po święcie Samorządu Terytorialnego. W ramach debaty systemowej odbędzie się wtedy dyskusja nad realizacją wskaźnika z art. 243 ustawy o finansach publicznych.

                                                        Hanna Hendrysiak