XI Kongres Miast Polskich
O polityce miejskiej, rewitalizacji i jak mają się rozwijać miasta w przyszłej perspektywie unijnej w latach 2014-2020 – o tym m.in. rozmawiano podczas XI Kongresu Miast Polskich, który odbył się w Krakowie w dniach 7-8 listopada br. Wzięło w nim udział ponad 150 samorządowców z miast.
Polityka miejska to ważny temat w kontekście dyskusji, jak ma wyglądać przyszłe finansowanie z UE w latach 2014-2020 – zwracał uwagę prezes ZMP, Ryszard Grobelny. Podkreślił, że po raz pierwszy został on zauważony przez rządzących. Marek Sowa, marszałek województwa małopolskiego z kolei mówił, że to w miastach tkwią największe rezerwy dla rozwoju kraju i bez nich nie ma szansy na rozwój. To właśnie w tym województwie polityka miejska znalazła swoje miejsce w strategii województwa i to w podejściu zintegrowanym (5 subregionów i krakowski obszar funkcjonalny).
Podstawą polityki miejskiej powinno być wzmocnienie konstytucyjne (pewną pomocą mają być zapisy na temat klauzul dotyczących kompetencji gminnych w projekcie prezydenckim o współdziałaniu w samorządzie) i zapewnienie samodzielności JST dotyczącej zasobów finansowych i rozstrzygnięć decyzyjnych – zapewniał Olgierd Dziekoński, sekretarz stanu w Kancelarii Prezydenta RP. W Kancelarii Prezydenta prowadzone są też prace nad wyodrębnieniem w podatku PIT i CIT części samorządowej, tak aby ulgi wprowadzone przez rząd czy parlament nie dotykały budżetów JST. Większą możliwość kształtowania polityki rozwojowej przez samorządy miejskie może przynieść też wprowadzenie lepszego mechanizmu opłat urbanistycznych.
Minister Rozwoju Regionalnego, Elżbieta Bieńkowska zapowiedziała z kolei, że już być może w grudniu tego roku w oparciu o przyjęte w lipcu br. Założenia do Krajowej Polityki Miejskiej (KPM), powstanie projekt ustawy. – Chcemy, aby KPM zawierała paletę rozwiązań prawnych i organizacyjnych, które pozwolą skutecznie wdrażać pomysły JST w różnych sektorach – mówiła szefowa resortu. – KPM ma zapewnić także optymalne wykorzystanie środków budżetowych unijnych i krajowych, a sprawy miast przez najbliższe 7 lat mają być horyzontalne dla rządu. E. Bieńkowska zachęcała również miasta do włączenia się do Narodowego Programu Rewitalizacji. Samorządowcy z miast wręczyli minister samorządowy projekt ustawy o rewitalizacji opracowany przez Związek Miast Polskich i Śląski Związek Gmin i Powiatów. Ma on przed wszystkim na celu likwidację barier, które utrudniają procesy rewitalizacyjne, dotyczące nie tylko przestrzeni, ale też kwestii społecznych.
Jan Olbrycht, członek Parlamentu Europejskiego przedstawił sytuację budżetu europejskiego oraz uwarunkowania perspektywy unijnej na lata 2014-2020. Kluczową sprawą będzie partnerstwo, czyli działania zintegrowane na obszarach funkcjonalnych, gdyż tylko takie podejście umożliwi koncentrację wydatków, a także kwestia miejska, która poprzednio była odsuwana, bowiem wszystko budowano w oparciu o politykę regionalną. Szczególną uwagę będzie się kłaść na takie zagadnienia jak np. Smart City (zapewniającymi integrację między podmiotami w miastach przy zastosowaniu najnowszych zdobyczy technologicznych).
Wiele uwagi poświęcono współpracy między miastami i gminami, w poszczególnych obszarach funkcjonalnych, bowiem następna perspektywa będzie opierać się na promowaniu takiego właśnie partnerstwa. Jednym z mechanizmów, który ma umożliwiać taką współpracę są ZIT-y (Zintegrowane Inwestycje Terytorialne) - centralne i regionalne. Przedstawiciel MRR odpowiadali na liczne wątpliwości dotyczące lidera, formy instytucjonalnej, harmonogramów, umów czy łączenia funduszy. Przykład udanej współpracy w formie ZIT-u regionalnego przedstawił prezydent Wałbrzycha, Roman Szełemiej.
Andrzej Porawski, dyrektor Biura ZMP mówiąc o doborze form instytucjonalnych podkreślał, że brakuje formy pośredniej między związkiem komunalnym a stowarzyszeniem, takich jak zespół współpracy terytorialnej z projektu prezydenckiego o współdziałaniu w samorządzie. Dlatego dobrze, aby MRR zaopiniował tę propozycję pozytywnie. Zgłoszono postulat, aby w konkursach z Programu Pomoc Techniczna mogły uczestniczyć nie tylko projekty z ZIT-ów „krajowych”, ale też subregionalnych.
W trakcie Kongresu podpisano również porozumienie o współpracy między ZMP i ŚZGiP oraz wręczono nagrody w Konkursie TUP i ZMP, pod patronatem Prezydenta RP, na najlepiej zagospodarowaną przestrzeń publiczną. Laureatami tego konkursu - spośród 19 nominowanych - zostały takie realizacje jak:
- Rewitalizacja centrum miasta Busko-Zdrój - w kategorii: rewitalizowana przestrzeń publiczna;
- Centrum Edukacji Leśnej w Celestynowie - w kategorii: nowo wykreowana przestrzeń publiczna w zieleni;
- Rewitalizacja zabytkowego Parku Miejskiego w Szczecinku - w kategorii: rewitalizowana przestrzeń publiczna w zieleni.
Uczestnicy Kongresu przegłosowali ponadto wniosek w sprawie powołania komisji kodyfikacyjnej ds. prawa samorządowego oraz Odezwę do nauczycieli w sprawie gróźb przeprowadzenia strajku w szkołach.
- ODEZWA XI Kongresu Miast Polskich DO NAUCZYCIELI w sprawie gróźb przeprowadzenia strajku w szkołach
- Wniosek XI Kongresu Miast Polskich w sprawie powołania komisji kodyfikacyjnej ds. prawa samorządowego
- Projekt ustawy o rewitalizacji obszarów zdegradowanych
- Uzasadnienie projektu ustawy o rewitalizacji obszarów zdegradowanych
Joanna Proniewicz
Rzecznik prasowy ZMP
