Rusza nowy projekt o dialogu społecznym

 Związek Miast Polskich wraz z partnerem - Norweskim Związkiem Władz Lokalnych i Regionalnych (KS) rozpoczął wdrażanie nowego projektu realizowanego w ramach europejskiego programu „Fundusz na rzecz godnej pracy i dialogu trójstronnego” finansowanego z Norweskiego Mechanizmu Finansowego pod nazwą „Dialog społeczny w sektorze samorządowym”, którego operatorem jest norweska organizacja - Innovation Norweg. Projekt będzie trwał do 31 grudnia 2014 roku.

Z inicjatywą podjęcia tego zagadnienia wyszedł Norweski Związek Władz Lokalnych i Regionalnych (The Norwegian Association of Local and Regional Authorities, KS), który jest nie tylko stowarzyszeniem JST, ale też organizacja reprezentującą jednostki samorządu gminnego, powiatowego i przedsiębiorstwa komunalne przy okazji negocjacji płacowych ze związkami zawodowymi pracowników samorządowych. KS od wielu już lat angażuje się tworzenie sieci współpracy pomiędzy samorządami jako pracodawcami, rządem norweskim i lokalnymi związkami zawodowymi na rzecz zwiększenia kompetencji pracowników i stworzenia stabilnych warunków zatrudnienia w sektorze samorządowym. Norwedzy przyjęli, że skoro w sektorze tym zatrudnionych jest ok. 20% wszystkich pracujących, to dialog społeczny zainicjowany do propagowania idei, tzw. godnej pracy będzie sprzyjał zaangażowaniu zawodowemu pracowników, co przełoży się na poprawę jakości świadczonych przez nich usług.

W Polsce sektor samorządowy ma również znaczący udział w tworzeniu rynku pracy. Według wydanego na początku 2013 r. przez Małopolską Szkołę Administracji Publicznej (MSAP) „Raportu o stanie samorządności terytorialnej w Polsce” w 2011 r. w administracji samorządowej było zatrudnionych 235 tysięcy osób, co stanowiło 56,2 %  zatrudnionych w administracji państwowej. Wielkości te znacząco wzrastają, gdy uwzględnimy pracowników szkół publicznych prowadzonych przez samorządy czy innych jednostek, w których zatrudnienie jest regulowane odrębnymi przepisami niż ustawa o pracownikach samorządowych. Nauczyciele i pracownicy obsługi przedszkoli, szkół podstawowych, gimnazjów, szkół ponadgimnazjalnych, pracownicy różnego rodzaju przedsiębiorstw komunalnych, zakładów gospodarki mieszkaniowej, transportu miejskiego, pracownicy bibliotek, miejskich ośrodków kultury lub sportu i rekreacji, szpitali, dla których organem założycielskim są samorządy i wszyscy pozostali zatrudnieni pośrednio w strukturach samorządowych świadczą usługi dla swoich społeczności lokalnych. Patrząc z tego punktu widzenia, samorządy są jednymi z większych pracodawców w Polsce.

Przeniesienie wprost modelu dialogu społecznego z Norwegii do Polski nie jest możliwe z uwagi na inne uwarunkowania historyczne i polityczne. Poza tym polskie organizacje samorządowe nie pełnią takich samych funkcji jak norweskie. Jednak istnieje taka potrzeba, aby polskie władze samorządowe lepiej zadbały o warunki pracy, zatrudnienia, wysoki poziom motywacji swoich pracowników, wzajemne zaufanie, prawa pracownicze, a także promowały metody zarządzania przez wartości, bo to dopiero gwarantuje trwałą jakość usług dla mieszkańców. Są pozytywne przykłady takich starań, choć w skali całego kraju pozostaje jeszcze wiele do zrobienia. W ostatnim konkursie „Samorządowy Lider Zarządzania 2012- usługi techniczne” jednym z finalistów z kategorii gospodarki komunalnej był projekt z Jaworzna „Zmiany w systemie wynagrodzeń w oparciu o wartościowanie stanowisk pracy”. Praktyka realizowana przez Miejskie Przedsiębiorstwo Wodociągów i Kanalizacji w Jaworznie dotyczyła zmiany systemu wynagrodzeń i oparcie go na wartościowaniu stanowisk pracy w całym przedsiębiorstwie. Ciekawą inicjatywą jest też Ponadzakładowy Układ Zbiorowy Pracy dla Pracowników zatrudnionych w Placówkach Pomocy Społecznej prowadzonych przez miasto Częstochowę. Statuetki i certyfikaty otrzymują również liczne przedsiębiorstwa komunalnych, np. w konkursie organizowanym od 2007 roku przez NSZZ Solidarność „Pracodawca Przyjazny Pracownikom”, którego celem jest promowanie dobrych praktyk w zakładach pracy w Polsce. W 2012 roku w V edycji nagrodzono m.in. Dom Pomocy Społecznej w Kole, Miejskie Przedsiębiorstwo Komunikacyjne z Lublina, Zakład Energetyki Cieplnej SA w Katowicach, Muzeum w Gliwicach, Samodzielny Publiczny Zespół Opieki Zdrowotnej w Brzesku, Przedsiębiorstwo Energetyki Cieplnej Sp. z o.o.w Stargardzie Szczecińskim, Miejski Zakład Komunikacji Sp. z o.o. w Koszalinie czy Zakład Energetyki Cieplnej Tczew Sp. z o.o. Natomiast w poprzednich edycjach wyróżnienie to otrzymały: Śląski Ogród Zoologiczny w Chorzowie, Przedsiębiorstwo Energetyki Cieplnej Sp. z o.o. w Bytomiu, Miejski Zakład Komunikacji Sp. z o.o. w Grudziądzu, Gminna Gospodarka Komunalna Ochota Sp. z o.o., Miejskie Przedsiębiorstwo Wodociągów i Kanalizacji w Sieradzu Sp. z o.o. oraz Zakład Wodociągów i Kanalizacji w Grajewie.

Projekt „Dialog społeczny w sektorze samorządowym” będzie skoncentrowany na specyficznej formie dialogu na poziomie lokalnym, pomiędzy samorządowym pracodawcą a pracownikiem sektora usług samorządowych. Pojęcie dialogu społecznego będzie dotyczyć procesu wymiany informacji czy stanowisk, który przybierze formę konsultacji lub negocjacji, zmierzających do osiągnięcia porozumienie w sprawach istotnych dla pracowników. Taki dialog powinien być wspierany przez całokształt działań zmierzających do budowy właściwej kultury organizacyjnej.

Głównym celem projektu ma być właśnie wzmocnienie tego dialogu i zwiększenie kompetencji w urzędach gmin, ich jednostkach organizacyjnych oraz przedsiębiorstwach komunalnych, aby w ten sposób wyeliminować konflikty między pracodawcami a pracownikami i stworzyć lepszą atmosferę współpracy sprzyjającą podniesieniu jakości usług publicznych.

Do końca 2014 roku projekt „Dialog społeczny w sektorze samorządowym” obejmie m.in. dwie edycje ogólnopolskiego konkursu „Samorządowy Lider Zarządzania – Samorząd jako pracodawca. Przez dialog społeczny do poprawy jakość usług dla mieszkańców”, dwie konferencje związane z rozstrzygnięciem tego konkursu oraz dwie wizyty studyjne do Norwegii dla laureatów, 10 regionalnych seminariów edukacyjnych upowszechniających najlepsze praktyki, a także dwie tury warsztatów negocjacji dla finalistów konkursu „Budowanie dobrych relacji między pracownikiem a pracodawcą”.

14 marca br. w Poznaniu odbyło się już seminarium inaugurujące projekt, w czasie którego omówiono polski i norweski model dialogu społecznego, zaprezentowano przykład dialogu społecznego w polskim przedsiębiorstwie komunalnym AQUANET Sp. z o.o., wyniki polskich badań czynników motywacji pracowników oraz harmonogram działań, rezultaty projektu, założenia i program seminariów, strategię promocji.

(JP)