Posiedzenie Zarządu ZMP w Sopocie

Podczas posiedzenia Zarządu ZMP w Sopocie w dniach 20-21 kwietnia br. podsekretarz stanu w Ministerstwie Rozwoju Regionalnego, Paweł Orłowski zapowiedział, że pod koniec 2012 roku powinien być gotowy projekt ustawy o polityce miejskiej.

Podziękował ZMP za współdziałanie (stanowisko ZO ZMP z Karpacza – 9 marzec br.) w kwestii zmiany w ustawie o działach administracji rządowej, na mocy której polityka miejska zyska rangę działu i zostanie przypisana ministrowi rozwoju regionalnego (nowelizacja ta została już przyjęta przez Radę Ministrów).

Pieniądze europejskie dla miast

Rozmawiano na temat wydzielenia 5% środków w Europejskim Funduszu Rozwoju Regionalnego na zintegrowane działania na rzecz zrównoważonego rozwoju obszarów podlegających procesom urbanizacji. - Te pięć procent alokacji z EFRR to nie będą jedyne środki przeznaczone dla miast. One muszą być przeznaczone na inwestycje w miastach, co nie zmienia faktu, że w innych programach operacyjnych na poziomie centralnym czy regionalnym będą również środki przewidziane dla miast – mówił minister.

Zdaniem ZMP powinny być one obsługiwane w Polsce przez rządowy program operacyjny, którego partnerem mogłyby być bezpośrednio wybrane miasta (obszary miejskie). Niestety, takie rozwiązanie budzi sprzeciw Konwentu Marszałków, który uważa, że niezbędne jest wzmocnienie zintegrowanego podejścia do rozwoju miast, uwzględniającego powiązania i zależności między miastami a ich otoczeniem funkcjonalnym: „Podejście to może być najefektywniej zapewnione w wielofunduszowych RPO, które będą kluczowym narzędziem prowadzenia całościowej, spójnej polityki rozwoju społeczno-gospodarczego i przestrzennego regionów, która musi uwzględniać bardzo istotny komponent miejski. (…)Ewentualne wyłączenie wybranych miast z RPO, poprzez zaadresowanie do nich dedykowanego programu krajowego, skutkować będzie dezintegracją polityki rozwoju, zawężeniem skali oddziaływania oraz redukcją jej efektywności.” Przedstawiciele ZMP wyrazili obawę, że w sytuacji, gdy zostanie jednak ustanowiony program z pominięciem regionów, może pojawić się niebezpieczeństwo, iż te wybrane miasta mogą nie dostać innych pieniędzy z RPO. P. Orłowski przyznał, że jest to kłopotliwa sprawa dla rządu: - Chyba do końca nie uda się wypracować jakiego wspólnego stanowiska. Samorząd regionalny w naturalny sposób będzie dążył do tego, aby zarządzać środkami skierowanymi do miast, po to aby zapewnić spójność w regionie. Z drugiej strony miasta jako samodzielne podmioty ze swoimi obszarami funkcjonalnymi mogą realizować swoje cele i mieć taką obawę, że ich zadania na poziomie regionu nie będą w wystarczającym stopniu finansowane. Nawet w wypadku takim, gdyby instytucją zarządzającą był marszałek, to jednak w RPO nie ma pełnej dowolności przy przyznawaniu środków.

Jeszcze nie wiadomo, ile polskich miast będzie mogło uczestniczyć w platformie utworzonej w celu promowania rozwoju potencjału obszarów miejskich i stworzenia sieci miast dla wymiany doświadczeń na szczeblu unijnym. Będą to albo wszystkie miasta wojewódzkie, albo wskazane jako wiodące w Koncepcji Przestrzennego Zagospodarowania Kraju. Minister zaprosił przy okazji miasta do udziału w dyskusji na ten temat podczas konferencji MRR 21 maja br. w Warszawie.

Drogi i opłaty

Opiniując projekt Strategii rozwoju transportu do roku 2020, zwrócono uwagę, że zapisy dotyczące transportu miejskiego są satysfakcjonujące, jednak rozdział o inwestycjach zbyt krótki i ogólnikowy. Brakuje w nim informacji na temat finansowania, chociaż przy innych inwestycjach wskazuje się np. środki unijne. Członkowie Zarządu ZMP mówili przy okazji na temat kontraktu terytorialnego (organizacja transportu na większym obszarze niż miasto), który może zawrzeć miasto z otaczającymi gminami, a także o problemie rozjeżdżania dróg lokalnych przy budowie autostrad, co stwarza duże zagrożenie ze względu na bezpieczeństwo drogowe. Zdaniem reprezentantów miast potrzebny jest program, a GDDKiA powinna wspierać walkę samorządów lokalnym z wykonawcami w tym zakresie.

Pozytywnie zaopiniowano projekt ustawy o autostradach płatnych oraz o Krajowym Funduszu Drogowym, który uniemożliwia pobierania opłaty za przyjazd odcinkami autostrad w przypadku przebudowy lub remontu autostrady, gdy zablokowany jest co najmniej jeden pas ruchu w jedną stronę. Przypomniano postulat Związku, aby miasta na prawach powiatu mogły korzystać z KFD. Akceptację uzyskało też rozporządzenie Rady Ministrów w sprawie dróg krajowych lub ich odcinków, na których pobiera się opłatę elektroniczną, rozszerzający zakres elektronicznego pobierania opłat na drogi alternatywne dla płatnych odcinków (zasilą one Krajowy Fundusz Drogowy). Zgłoszono jednak zastrzeżenie, że komunikacja gminna i miejska powinna być zwolniona z uiszczania tych opłat. Poruszono kwestię dotyczącą opłat za oświetlenie uliczne dróg szybkiego ruchu i autostrad. Wyrażono sprzeciw wobec faktu, iż płatne drogi wg GDDKiA nie są wyłączone z płacenia przez samorządy za oświetlenie uliczne.

Wolność w strefie

Przedstawiciele miast nie zgadzają się z rozporządzeniami MTBiGM ws. szczegółowych warunków technicznych dla znaków i sygnałów drogowych oraz urządzeń bezpieczeństwa ruchu drogowego i warunków ich umieszczenia na drogach  oraz ws. znaków i sygnałów drogowych, które miały wyeliminować – na wniosek Rzecznika Praw Obywatelskich - możliwość nałożenie zarówno kary administracyjnej, jak i grzywny za wykroczenie przez wprowadzenie nowego znaku D-44 – strefa parkowania. Przypomniano przy okazji, że na poziomie ustawy nie powinno być ograniczeń dotyczących stref parkowania (dni, godziny, wysokość opłaty) - wszystkie zmiany powinny leżeć w gestii gminy.

Burzliwą dyskusję wzbudziło rozporządzenie MŚ ws. szczegółowego zakresu, sposobu i formy sporządzania wojewódzkiego planu gospodarki odpadami, które harmonizuje i ujednolica sposób sporządzania wojewódzkich planów gospodarki odpadami. Zastrzeżenia wzbudził art. 3 p.2, ponieważ jest zbyt sztywny i niespójny z samą ustawą. Plan ma określać zasady obowiązujące w regionie, który będzie obsługiwany przez więcej niż 1 instalację do przetwarzania odpadów komunalnych, uwzględniając moce przerobowe. Zwracano uwagę na niebezpieczne praktyki, które już się pojawiają w związku z nową ustawą – np. mobilne instalacje.

Negatywnie lub bez opinii

Negatywną opinię uzyskał projekt zmiany ustaw o samorządzie gminnym (bezpłatna pomocy prawnej dla najuboższych – idea słuszna, nowe zadanie bez wskazania źródeł finansowania), o pracownikach samorządowych (usunięcie gabinetów politycznych na szczeblach samorządowych), o dochodach JST (stanowisko ZMP z Karpacza), o usunięciu z nazw dróg, ulic, mostów, placów i innych obiektów symboli ustrojów totalitarnych (powinny o tym decydować wyłącznie władze lokalne, problem tkwi często w szczegółach, np. w ocenie niektórych osób czy zdarzeń), o opiece nad dziećmi w wieku do lat 3 (wysokość opłat za żłobki nie wyższa niż 15% najniższego wynagrodzenia – brakuje informacji, o ile dokładnie spadną wpływy z tym związane dla JST) oraz Kodeks wyborczy (wygaszanie mandatów radnych gmin, sejmików, wójtów, burmistrzów w związku z wyborem na posła, senatora, posła do Parlamentu Europejskiego ogranicza samorządowcom możliwości wyborcze). Z kolei projekt Kodeks wyborczy (poselski SP) doprecyzowujący możliwość aktualizowania rejestrów wyborców między I a II turą wyborów (mogą być dopisywane wyłącznie osoby na stałe zameldowane w gminie) został przyjęty pozytywnie.

Odstąpiono natomiast z różnych powodów od podjęcia opinii w sprawie: zmiany w ustawie o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej (zrównanie wymogu liczby adopcji dla publicznych i niepublicznych ośrodków adopcyjnych do 10; nowelizacja nie spełnia naszych zasadniczych postulatów), przygotowania finałowego turnieju Mistrzostw Europu w Piłce Nożnej UEFA EURO 2012 (usunięcie ograniczeń w lotach dziennych i nocnych w portach lotniczych miast gospodarzy Turnieju Finałowego Mistrzostw Europy w Piłce Nożnej UEFA 2012), zmiany ustaw regulujących wykonywanie niektórych zawodów (zgoda co do idei zmniejszenie liczby zawodów regulowanych), ustawy o fundacjach politycznych (nie dotyczy JST), a także rozporządzenia MZ w sprawie Systemu Ewidencji Zasobów Ochrony Zdrowia.

Sopockie inwestycje z PPP

W trakcie spotkania przedstawiciele Sopotu zaprezentowali swoje doświadczenia dotyczące realizowania inwestycji w formule PPP. Takie działania zostały podjęte już w 1997 roku przy projekcie Nowe centrum Sopot, a od 2010 roku rozpoczęła się rewitalizacja dworca wraz z otaczającym obszarem z udziałem partnera prywatnego (23 stycznia podpisano umowę, a obecnie spółka prowadzi prace przygotowawcze do końca roku, po których dopiero nastąpi przeniesienie gruntu). Dzięki już zrealizowanemu projektowi powstało nowoczesne centrum Sopotu, które spełnia różnorodne funkcje, wzbogacające ofertę miasta (Państwowa Galeria Sztuki, Informacja Turystyczna i Pijalnia Wody, Dom Zdrojowy - Centrum Konferencyjne, Kameralne Centrum Kinowe). Powstały nowe miejsca parkingowe, przebudowana została infrastruktura podziemna miasta, oddany został tunel w ciągu ulic Grunwaldzkiej i Powstańców Warszawy, umożliwiający bezkolizyjne przejście pieszym z ulicy Bohaterów Monte Cassino na molo i znacznie powiększający przestrzeń publiczną centralnego placu miasta. Dzięki PPP w Sopocie podmiot publiczny uniezależnił się od ryzyka, a proces inwestycyjny uległ znacznemu skróceniu. Podkreślano, że realizacja projektu była transparentna – dwa razy w trakcie trwania budowy odbywały się Dni Otwarte.

Do ZMP przystąpiły - Uniejów, Karlino, Solec Kujawski, Pułtusk, Pasłęk, Żychlin, Szczawno Zdrój.

Joanna Proniewicz