Krajowa Polityka Miejska przyjęta

20 października 2015 r. Rada Ministrów podjęła uchwałę w sprawie przyjęcia KPM, przedłożoną przez ministra infrastruktury i rozwoju. To pierwsza polska polityka miejska, która wyznacza pożądane kierunki rozwoju miast, o co od wielu lat zabiegał Związek Miast Polskich.

Długotrwałe starania Związku o nadanie odpowiedniej rangi problematyce rozwoju miast przyniosły wreszcie oczekiwane efekty. Warto przypomnieć ważne wydarzenia, które leżą u podstaw powstania tej regulacji. W 2011 roku zaprezentowano raport OECD (Organisation of Economic Co-operation and Development) na temat krajowej polityki miejskiej w Polsce, który został oparty na publikacji ówczesnego Ministerstwa Rozwoju Regionalnego o stanie miast polskich (2010 r.). W roku 2012 nastąpiła zmiana w ustawie o działach administracji rządowej, w wyniku której w dziale rozwój regionalny polityka miejska uzyskała status podobny jak polityka regionalna, a w marcu 2013 r. rząd przyjął założenia krajowej polityki miejskiej, pozytywnie zaopiniowane przez ZMP oraz Komisję Wspólną Rządu i Samorządu Terytorialnego. W marcu 2014 r. nastąpiła zmiana ustawy o zasadach prowadzenia polityki rozwoju, w wyniku której w osobnym rozdziale nastąpiło ustawowe uregulowanie sposobu prowadzenia polityki miejskiej na szczeblu rządowym. W lipcu 2015 r. natomiast Sejm uchwalił ustawę o rewitalizacji, która w polskich warunkach jest kluczowym dla rozwoju miast, od wielu lat oczekiwanym aktem prawnym, opracowanym na podstawie projektu przygotowanego przez Związek Miast Polskich i Śląski Związek Gmin i Powiatów, po wszechstronnych konsultacjach z przedstawicielami miast.

Przedłożony obecnie projekt Krajowej Polityki Miejskiej, został opracowany na podstawie wymienionych wyżej założeń, zgodnie z art. 21c ustawy o zasadach prowadzenia polityki rozwoju. KPM określa cele i wskazuje priorytety polityki rządu wobec miast, które są zgodne z przeprowadzoną wcześniej - z udziałem ZMP - diagnozą oraz uwzględniają wyniki prowadzonych przez ponad dwa lata szerokich konsultacji.

Miasta są miejscem koncentracji nauki, usług publicznych i biznesu oraz rozwoju gospodarczego. W ostatnich latach polskie miasta rozwijały się dynamicznie, jednak ze względu na różne potencjały i uwarunkowania, rozwój ten był nierównomierny. Jednocześnie miasta często borykają się z wieloma problemami społecznymi, gospodarczymi i przestrzennymi.

Odpowiedzią na te wyzwania ma być Krajowa Polityka Miejska 2023.
Strategicznym celem Krajowej Polityki Miejskiej 2023 jest wzmocnienie zdolności miast i obszarów zurbanizowanych do zrównoważonego rozwoju i tworzenia miejsc pracy, a także poprawienie jakości życia mieszkańców.

KPM dotyczy wszystkich miast, niezależnie od ich wielkości czy położenia. Wskazuje na ich wagę i rolę w generowaniu wzrostu gospodarczego i tworzeniu miejsc pracy. Rozwojowi miast musi towarzyszyć poprawa jakości życia mieszkańców - funkcjonowanie w przyjaznej, harmonijnej przestrzeni miejskiej z dostępem do wysokiej jakości usług publicznych.

KPM nie zajmuje się wszystkimi elementami rozwoju miast. Koncentruje się na 10 wątkach tematycznych: kształtowaniu przestrzeni, partycypacji publicznej; transporcie i mobilności miejskiej, niskoemisyjności i efektywności energetycznej, rewitalizacji, polityce inwestycyjnej, rozwoju gospodarczym, ochronie środowiska i adaptacji do zmian klimatu, demografii i zarządzaniu obszarami miejskimi.

W ramach KPM szczegółowo przedstawiono następujące wyzwania:
- racjonalne gospodarowanie przestrzenią (w tym zwłaszcza racjonalne jej planowanie i odwrócenie niekorzystnych trendów suburbanizacyjnych, czyli „rozlewania się miast”),
- dążenie do zrównoważonej mobilności miejskiej, a zwłaszcza preferowanie transportu ekologicznego (zbiorowego, rowerowego, ruchu pieszego),
- dążenie do zapewniania dostępnych, wysokiej jakości usług publicznych,
- rewitalizacja obszarów zdegradowanych na terenie miast;
- przygotowywanie miast do zmian klimatu, połączone z ochroną środowiska oraz radykalnym zwiększeniem efektywności energetycznej,
- stawianie czoła wyzwaniom demograficznym,
- wykorzystanie do rozwoju miast rosnącej aktywności mieszkańców,
- doskonalenie współpracy i współdziałania samorządów na terenie aglomeracji (miejskich obszarów funkcjonalnych).

W Krajowej Polityce Miejskiej 2023 sformułowano także zobowiązania rządu oraz zalecenia dla władz samorządowych, których wspólnym celem jest to, aby miasta były lepszym miejscem do pracy i życia oraz rozwijały się w sposób zrównoważony.

Więcej informacji, w tym tekst przyjętego dokumentu KPM na - https://www.mir.gov.pl/strony/zadania/polityka-rozwoju-kraju/polityka-miejska/

(jp)