Komunikat z posiedzenia Zarządu ZMP w Świdnicy

Podczas posiedzenia w Świdnicy 12 czerwca br. członkowie Zarządu ZMP uznali, że projekt ustawy o zmianie niektórych ustaw w związku ze wzmocnieniem narzędzi ochrony krajobrazu, to krok w dobrym kierunku.

Obecny na posiedzeniu Olgierd Dziekoński, Sekretarz Stanu w Kancelarii Prezydenta RP przedstawił aktualną sytuację dotyczącą prezydenckiego projektu ustawy o współdziałaniu w samorządzie terytorialnym na rzecz rozwoju lokalnego i regionalnego oraz o zmianie niektórych ustaw.

Odpraw na razie nie będzie

Obecnie trwa etap konsultacji politycznych. Minister odniósł się do uwag zgłaszanych przez ZMP dotyczących sprzeciwu wobec zniesienia progu ważności referendum lokalnego. Jest rozważana propozycja, aby w takim przypadku rada bądź organ wykonawczy miał prawo ogłosić, o ile uzna, że inicjator referendum bezprogowego proponuje rozwiązanie, które może spowodować istotne skutki dla budżetu gminy, równoległe referendum (z normalnymi progami) w sprawie samoopodatkowania mieszkańców gminy, w wysokości pokrywającej niedobory. Jeśli nie przyniesie ono rozwiązania, to wnioskowane przez obywateli referendum nie jest wiążące.

O. Dziekoński ustosunkował się również do postulatu rekompensat dla wielokadencyjnych burmistrzów. Aktualnie nie ma gotowości politycznej w tej sprawie, choć istnieje świadomość problemu. Skoro prezydenci i burmistrzowie mają zakaz pracy w podmiotach, wobec których podejmowali decyzje, szczególnie w małych gminach, powinno może być zaproponowane jakieś rozwiązanie, np. po 3 kolejnych kadencjach, jeśli burmistrz pół roku przed końcem kadencji zrezygnuje z kandydowania, przysługuje mu odprawa z budżetu gminy, w wysokości części jego obecnego wynagrodzenia. Z projektu wyeliminowano kontrowersyjny zapis o konwentach powiatowych, co było jednym z postulatów ZO ZMP. Natomiast z niezadowoleniem przyjęto odejście od zapisu umożliwiającego kandydowanie samorządowców do Senatu.

Porządek w krajobrazie

Minister zaprezentował też przygotowany przez Prezydenta RP projekt ustawy o zmianie niektórych ustaw w związku ze wzmocnieniem narzędzi ochrony krajobrazu. Główne elementy nowego systemu ochrony krajobrazu opierają się na realizacji wynikającego z Europejskiej Konwencji Krajobrazowej obowiązku wdrożenia środków specjalnych w zakresie identyfikacji i oceny krajobrazów. Projekt przewiduje zatem m.in. wprowadzenie definicji krajobrazu (łączy krajobraz kulturowy z przyrodniczym), powszechnej identyfikacji i waloryzacji krajobrazów, co ma być zadaniem własnym samorządu województwa. Narzędziem realizacji tego zadania będzie cykliczne sporządzanie audytu krajobrazowego, finansowanego z NFOŚiGW. Są też kwestie dotyczące zasad urbanistycznych, ale tylko odnoszące się obszarów wskazanych jako podlegających szczególnej ochronie. Jeśli w związku z wejściem w życie ustawy korzystanie z nieruchomości lub jej części w dotychczasowy sposób lub zgodny z dotychczasowym przeznaczeniem stało się niemożliwe bądź istotnie ograniczone, właściciel albo użytkownik wieczysty nieruchomości może żądać od województwa odszkodowania za poniesioną rzeczywistą szkodę albo wykupienia nieruchomości lub jej części. Tego samego - w myśl projektu ustawy - może on żądać, gdy wartość nieruchomości uległa obniżeniu. Ważne są także propozycje związane z umieszczaniem reklam. Aby przeciwdziałać chaosowi w przestrzeni publicznej, projekt ustawy przyznaje radzie gminy kompetencję do ustalania w formie samodzielnego aktu prawa miejscowego zasad i warunków sytuowania obiektów małej architektury, tablic i urządzeń reklamowych oraz ogrodzeń, ich gabarytów, standardów jakościowych oraz rodzajów wyrobów, z jakich mogą być wykonane.

- Krajobraz w myśl tego projektu ustawy, to wszystko to, co możemy zobaczyć – mówił Ryszard Grobelny, prezes ZMP. – Generalnie o konieczności wprowadzenia zasad ochrony krajobrazu mówi się od początku wprowadzenia systemu samorządowego w Polsce. I do tej pory nikt się tym tak naprawdę nie zajął. Ten projekt, to pierwszy instrument, który dopiero powstaje. To jego podstawowa zaleta. Kolejną jego zaletą jest wprowadzenie narzędzia finansowego (opłata od reklamy, którą widać). Wiele rzeczy jednak wymaga jeszcze dyskusji, i niekoniecznie musi to budzić sprzeciw firm outdoorowych. Projekt idzie niewątpliwie w dobrym kierunku. Z taką opinią zgodzili się wszyscy uczestnicy posiedzenia. Do 20 czerwca można nadsyłać szczegółowe uwagi do projektu.

Jesienna nowelizacja ustawy śmieciowej

Przy okazji relacji z KWRiST, która odbyła się 29 maja br, dyrektor Bura ZMP, Andrzej Porawski poinformował, że Komisja powołała zespół roboczy, który dokładnie zanalizuje problemy i zagrożenia dotyczące gospodarki odpadami oraz będzie monitorował kłopoty związane z ogłaszaniem i rozstrzyganiem przetargów. W skład jego weszło m.in. 5 samorządowców, minister Michał Boni oraz wiceminister środowiska, Piotr Woźniak. Na pierwszym spotkaniu tego zespołu ustalono, że będzie on elastycznie reagował na różne sytuacje, które zdarzą się na pewno w najbliższym czasie, a będzie ich najprawdopodobniej kilkaset. Nie dopuszczono interpretacji przepisu o możliwości udzielenia zamówienia „z wolnej ręki” w sytuacji nierozstrzygnięcia przetargu, ponieważ ustawa już to reguluje. Zgodnie z przepisami obywatel ma prawo zawrzeć umowę z kim chce i za cenę jako chce, a gmina musi to zapłacić. Samorządowcy zwrócili uwagę, że ze względu na tak późne umożliwienie organizacji przetargów cały szereg sytuacji nierozstrzygnięcia przetargów do końca czerwca nie będzie wynikał z winy gminy, tylko z innych powodów. Przedstawiciele rządu obiecali, że w takich sytuacjach będę reagowali minimalistycznie i ostrożnie (np. poprzez wydanie przez wojewodę zarządzenia zastępczego). Podkreślano również, że obecne przepisy nie zawierają mechanizmu regulującego wysokość opłaty śmieciowej, a w wielu gminach pouchwalano opłaty, które nie pokrywają pełnych kosztów zgodnie z zapisami ustawy. Strona rządowa zapowiedziała, że będzie obligowała organy nadzoru i różne inspekcje, aby takie sprawy wyławiać. Poinformowano też, że już jesienią  będzie możliwa nowelizacja ustawy, jeśli w trakcie wdrażania pojawią się problemy i usprawnienie systemu będzie wymagało zmian. Zwrócono się do JST o nadsyłanie konkretnych wniosków do zmiany ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach.

Bez zgody

Podczas posiedzenia członkowie Zarządu ZMP negatywnie zaopiniowali projekty ustaw: o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (RP, zaproponowane ulgi powinny być rekompensowane), o zmianie ustawy o straży gminnej oraz ustawy prawo o ruchu drogowym (RP, żenujący poziom dokumentu), o Rzeczniku Praw Przedsiębiorcy (PSL) i o Rzeczniku Praw Przedsiębiorców (RP) – oba to nieudolne próby zastąpienia obligatoryjnego samorządu gospodarczego. Nie zaakceptowano również projektu ustawy o ochronie lokatorów (SLD, czynsz ma zależeć nie od metrażu, ale od dochodu), o zmianie ustawy Karta Nauczyciela (SP, ustawowe pensum dla wszystkich), o zmianie ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (PiS, powrót do starego systemu).

Wątpliwości wzbudził projekt ustawy o zmianie niektórych ustaw dotyczących przekształceń własnościowych nieruchomości (SLD, likwidacja pracowniczych mieszkań, która rodzi skutki finansowe, choć tego nie podaje się w uzasadnieniu).

PPP  - tak i akcyza od CNG - nie

Pozytywną ocenę otrzymał projekt ustawy o zmianie ustawy – Prawo ochrony środowiska (SLD, gmina ma pobierać opłatę za składowanie odpadów, teraz otrzymuje ją związek gminny, do którego należy gmina), a także propozycje zmian w ustawie o PPP (MRR, uelastycznienie procedury i kształtu umowy) i rozporządzenie MZ w sprawie szczegółowego zakresu oraz warunków ustalania wysokości świadczenia w przypadku zdarzenia medycznego.

Zarząd poparł też stanowisko przeciwko wprowadzeniu podatku akcyzowego do paliwa gazowego, co spowoduje wzrost kosztów eksploatacji autobusów komunikacji miejskich zasilanych CNG.

Joanna Proniewicz
Rzecznik prasowy ZMP