Komunikat z posiedzenia Zarządu ZMP w Kielcach

Podczas posiedzenia w Kielcach 13 grudnia br. członkowie Zarządu poparli wnioski Inowrocławia i Krakowa. Pierwszy dotyczy możliwości starania się o uzyskanie przez miasta tzw. prezydenckie statusu miasta na prawach powiatu. Drugi - problemów z przekształceniem prawa wieczystego w prawo własności.

Dyrektor Biura ZMP, Andrzej Porawski przedstawił informację z wysłuchania publicznego prezydenckiego projektu ustawy o współdziałaniu w samorządzie terytorialnym 10 grudnia br., w którym wzięli udział przedstawiciele organizacji pozarządowych oraz związków JST. Najwięcej kontrowersji wzbudziły progi frekwencyjne w referendach. Większość innych propozycji zawartych w tym projekcie została natomiast pozytywnie ocenionych. Projekt ustawy z jednej strony znosi wymagania frekwencyjne w przypadku referendów niedotyczących odwoływania władz samorządowych, równocześnie zwiększa progi w referendach odwoławczych. Samorządowcom nie podoba się pierwsza z tych zmian, społecznikom – druga. - Wydaje się, że dyskusja nad projektem będzie koncentrowała się na tym jednym temacie - stwierdził dyrektor. - Najprawdopodobniej kosztem uchwalenia tej ustawy będzie odstąpienie od zapisów dotyczących referendów, jednak będzie to działało w obie strony – posłowie ani nie podwyższą granicy w sprawie odwołania, ani nie zgodzą się na referendum bezprogowe w innych sprawach. Projekt ustawy będzie procedowany dalej. Ze względu na to, że Sejm uznał merytoryczną wartość tej ustawy, pracować będzie nad nią Komisja Samorządu Terytorialnego w pełnym składzie, a nastąpi to już w drugiej połowie stycznia 2014 r.

Zarząd pozytywnie zaopiniował prezydencki projekt ustawy zmianie ustawy Prawo o zgromadzeniach. Wprowadza on rozwiązania zapobiegające przekształceniu się zgromadzeń pokojowych w manifestacje z udziałem agresywnych osób, które swoim ubiorem uniemożliwiają identyfikację. Zwracano uwagę jednak na zbyt krótki czas dla organu gminy na rozpatrzenie sprawy. Zaakceptowano projekt zmiany ustawy o transporcie kolejowym, ustawy o komercjalizacji, restrukturyzacji i prywatyzacji PKP oraz ustawy o FK, który umożliwia finansowanie infrastruktury obok budżetu państwa także z budżetów samorządów oraz rozporządzenie MZ ws. świadczeń gwarantowanych z zakresu opieki psychiatrycznej i leczenia uzależnień.

Negatywnie ustosunkowano się do projektu zmiany ustawy, przygotowanej przez SLD – Prawo budowlane oraz ustawy o ochronie przeciwpożarowej, który ma ograniczyć tragiczne wydarzenia związane z emisją CO i dymu poprzez obowiązkowe stosowanie czujników. To typowo lobbingowe działanie – podkreślał w dyskusji prezes ZMP, Ryszard Grobelny.

Prezydenci, burmistrzowie oraz przewodniczący RM zasiadający w Zarządzie ZMP rozpatrzyli wnioski legislacyjne, które zgłosił Inowrocław i Kraków.

Pierwszy dotyczy możliwości starania się o uzyskanie przez miasta tzw. prezydenckie statusu miasta na prawach powiatu. Propozycja dotyczy zmiany w ustawie z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie powiatowym, która ma na celu wprowadzenie oczekiwanego przez mieszkańców tzw. miast prezydenckich rozwiązania opartego na modelu „jedno miasto – jeden gospodarz”, umożliwiającego miastom liczącym powyżej 50 000 mieszkańców uzyskanie statusu powiatów grodzkich. Chodzi o dodanie pkt. 4 w art. 3 w ust. 5 po punkcie 3: „4) uzyskaniem przez gminę miejską statusu miasta na prawach powiatu”. Obecnie na skutek zmiany przepisów (art. 91 ww. ustawy) wnioskowanie przez właściwą radę miejską o uzyskanie statusu miasta na prawach powiatu jest bezskuteczne. Powoduje to szereg problemów, takich jak niemożność walki z bezrobociem, prowadzenia spójnej polityki oświatowej czy skutecznego zarządzania drogami, gdyż niektóre zadania są w kompetencji starosty. Wprowadzenie tego rozwiązania pozwoli m.in. uniknąć dublowania się decyzji administracyjnych (np. „podwójne” domy kultury, biblioteki). Propozycja Inowrocławie zostanie przedstawiona na KWRiST jako wniosek ZMP.

Drugi wniosek dotyczy problemów z przekształceniem prawa wieczystego w prawo własności. Ustalono, że ZMP zwróci się do Prezydenta RP o wystąpienie o zbadanie zgodności z Konstytucją nowelizacji ustawy z dnia 28 lipca 2011 r. o przekształceniu prawa użytkowania wieczystego w prawo własności nieruchomości, a także wystosuje do TK pismo popierające w tej sprawie, bowiem wniosek do TK złożył już Szczecin i Ustronie Morskie (oczekują na rozpatrzenie). Nowelizacja ta umożliwiła osobom prawnym, w szczególności przedsiębiorstwom, którzy są użytkownikami wieczystymi nieruchomości znajdujących się na terenach gmin, uwłaszczenie na majątku komunalnym na warunkach preferencyjnych. Kwestią problematyczną jest przede wszystkim konieczność obligatoryjnego wydania przez właściwy organ decyzji uwłaszczającej użytkowników wieczystych, w przypadku złożenia wniosku o przekształcenie prawa użytkowania wieczystego w prawo własności nieruchomości. Powoduje to negatywne skutki finansowe dla gmin, szczególnie w dłuższej perspektywie.

Z kolei problem związany z projektem ustawy o korytarzach przesyłowych, przedstawił Andrzej Nehrebecki z Polskich Sieci Energetycznych. Prace nad udrożnieniem procesu przygotowania i realizacji energetycznych inwestycji liniowych podjęto po serii awarii sieci w okresie dużych mrozów i sadzi w zimie 2009-2010. Ustawa ta miała regulować „zaszłości” (nabycie tytułu prawnego dla istniejących urządzeń) i „prawo drogi” dla nowych urządzeń. Idea korytarza przesyłowego zakładała maksymalnie oszczędne gospodarowanie przestrzenią poprzez grupowanie urządzeń przesyłowych w korytarzu (zminimalizowanie kosztów społecznych, unormowanie sposobów sprawiedliwego rozwiązywania konfliktów interesu społecznego z prywatnym interesem właścicieli działek). Do projektu wiele resortów zgłosiło swoje zastrzeżenia i nie został on do tej pory przyjęty. Członkowie Zarządu poprali ideę tego projektu z zastrzeżeniem, że propozycja lokalizacyjna musi być w kompetencji gminy, a nie starosty, jak to było do tej pory zapisane w projekcie.

Członkowie Zarządu ZMP rozpoczęli formalnie debatę nad zieloną księgą „System stanowienia prawa w Polsce”, która zostanie podjęta najpierw podczas spotkania Komisji Ustrojowej ZMP w styczniu 2014 r.

Ustalono ponadto, że Zarząd ZMP zaopiniuje Rządowy Program na rzecz Aktywności Społecznej Osób Starszych 2014-2020, projekt Założeń Długofalowej Polityki Senioralnej w Polsce 2014-2020 oraz Krajowy Program Przeciwdziałania Ubóstwu i Wykluczeniu Społecznemu 2020 po przeanalizowaniu tych dokumentów przez Komisję Polityki Społecznej ZMP. W związku z tym ostatnim dokumentem zwracano uwagę na wymiar finansowy projektu. Samorządy chętnie przyjmą się realizacji pewnych działań pod warunkiem zapewnienia im środków na ten cel. Komisja ma zająć się również oceną Programu Operacyjnego Europejskiego Funduszu Pomocy Najbardziej Potrzebującym 2014-2020. Podkreślano przy okazji, że należy podjąć na KWRiST temat pomocy żywnościowej, która może nie dotrzeć do wszystkich po 1 stycznia 2014 r.

W trakcie posiedzenia poruszono także kwestię dodatków energetycznych (możliwość swobodnego przekazania do realizacji swoim służbom), ustawy „śmieciowej” (pilna nowelizacja regulacji, aby zmiana cen stawek nie powodowała konieczności składania nowych deklaracji) oraz ustawy o rodzinnych ogródkach działkowych (ustawa niezgodna z Konstytucją RP).

Joanna Proniewicz

Rzecznik prasowy ZMP