Komunikat z posiedzenia Zarządu ZMP w Drawsku Pomorskim
Podczas posiedzenia w Drawsku Pomorskim 23 października 2015 r. członkowie Zarządu ZMP poruszali następujące tematy m.in.: VAT w gminach, zarządzanie ryzykiem powodziowym, ujednolicenie zasad selektywnej zbiórki odpadów komunalnych oraz definicja budowli.
Omówiono sytuację JST po wyroku Trybunału Sprawiedliwości UE w sprawie podatku VAT w gminach. W świetle najnowszego orzecznictwa krajowego i unijnego podatnikiem VAT jest tylko gmina, a nie samorządowa jednostka budżetowa czy zakład budżetowy. To oznacza konieczność przeorganizowania rozliczeń z fiskusem. Wiele miast nie jest przygotowanych do takiej konsolidacji, a będzie to zadanie trudne i pracochłonne. ZMP pomoże w tej dziedzinie swoim miastom, organizując trzy makroregionalne konferencje z udziałem ekspertów i skarbników, którzy wprowadzili już konsolidacje VAT (np. Poznań, Kruszwica). Kancelaria Ziemski&Partners przygotuje też dodatkowo przykładowe rozporządzenie burmistrza czy prezydenta w tej sprawie, które będzie lepiej chronić uczestników tego procesu, a także opinię prawną, ułatwiającą podejście do nowych zasad odliczania VAT i tzw. prewspółczynnika.
Zdaniem samorządowców z miast, gminy powinny mieć prawo wyboru własnego sposobu ustalania prewspółczynnika, który ma obowiązywać od 2016 roku. Zaopiniowano projekt rozporządzenia Ministra Finansów w sprawie sposobu określania wykorzystania nabywanych towarów i usług do celów działalności gospodarczej w przypadku niektórych podatników, zwracając szczególną uwagę na to, że brakuje w tym dokumencie precyzji, co może powodować represje w stosunku do JST ze strony urzędów skarbowych. Zwracano uwagę na nieuprawnione ograniczenie swobody wyboru określenia proporcji. Ustawodawca wskazywał na swobodę w tym zakresie, natomiast w projekcie w przypadku JST została ona ograniczona poprzez wskazanie jednego sposobu odliczenia podatku VAT na podstawie wzoru wskazanego w tej regulacji. Dodatkowo w uzasadnieniu do rozporządzenia napisano, że samorządy rezygnując ze stosowania rozporządzenia i wybierając inny sposób, rezygnują z pewności prawa gwarantowanego rozporządzeniem.
Zgłoszono ponadto liczne uwagi szczegółowe do tego rozporządzenia, w tym propozycje zmian dotyczące m.in.: uszczegółowienia dotacji, które powinny podlegać wyłączeniu podczas kalkulacji prewspółczynnika, uzupełniania katalogu wyłączeń o zwroty z tytułu podatku, niezdefiniowanych pojęć, liczby i rodzajów prewspółczynnika oraz przesunięcia terminu wejścia przepisów od stycznia 2017 roku.
Negatywnie oceniono projekt ustawy o drogach publicznych, który wprowadza obowiązek stosowania przez JST obniżonych opłat za zajęcie pasa drogowego dla obiektów i urządzeń infrastruktury telekomunikacyjnej. W opinii członków Zarządu ZMP, zmiany spowodują obniżenie dochodów JST i uprzywilejowanie określonej grupy przedsiębiorców, w tym komercyjnych, realizujących sieci telekomunikacyjne.
Reprezentanci miast członkowskich ZMP zasiadający w Zarządzie dyskutowali nad rozporządzeniem RM w sprawie przyjęcia planu zarządzania ryzykiem powodziowym dla obszaru dorzecza: Odry; Pregoły; Wisły. Istnieją poważne wątpliwości dotyczące obowiązku uwzględnienia map ryzyka powodziowego w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego. Nie została ostatecznie załatwiona - mimo starań ze strony rządu - kwestia odpowiedzialności odszkodowawczej. Miasta obawiają się, że w wyniku zmiany prawa zostaną pociągnięte do wypłacenia ogromnych odszkodowań za zakaz zabudowy na terenach, na których wcześniej tego zakazu nie było i dla których wydawały zgody na budowę. Związek zamówił opinię prawną, rozstrzygającą kwestię odszkodowań – roszczenia powinien wypłacać ten, który wprowadził zmiany. Rozporządzenie zaopiniowano negatywnie, ponieważ jest oparte w wielu przypadkach na nieprawidłowych mapach zagrożenia powodziowego, które zostały sporządzane przy użyciu nowych technologii w oparciu o stare założenia i czyste hipotezy. Na przykład z mapy ryzyka powodziowego dotyczącego Świnoujścia wynika, że 100% obszaru miasta należy objąć zakazem zabudowy… Prawidłowo wykonane mapy zagrożenia powodziowego powinny identyfikować rzeczywiste zagrożenia.
Zarząd nie zajął stanowiska w sprawie prezydenckiego projektu ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz RM w sprawie aktualizacji planu gospodarowania wodami na obszarze dorzecza: Dniestru; Dunaju; Jarftu; Łaby; Niemna; Odry; Pregoły; Swierzej; Ucher; Wisły.
Pozytywną opinię uzyskał (z drobnymi uwagami) projekt rozporządzenia w sprawie standardów postępowania medycznego w dziedzinie patomorfologii oraz MEN, zmieniającego rozporządzenie w sprawie komisji dyscyplinarnych dla nauczycieli. Zaaprobowano stanowisko w sprawie rozliczeń środków pochodzących z tytułu spadków, zapisów i darowizn gromadzonych na wydzielonym rachunku bankowym jednostek oświatowych. Chodzi o podjęcie inicjatywy ustawodawczej, aby zagwarantować darczyńca czy spadkodawcy realizację woli, kiedy postawi obdarować daną jednostkę budżetową, a nie JST.
Zaakcepowano, choć z uwagami, projekt uchwały RM ws. „Aktualizacja Krajowego planu gospodarki odpadami 2014.” Zastrzeżenia dotyczyły m.in.: braku odniesienia o dopuszczalności świadczenia usług odbioru odpadów komunalnych w formule in house, braku rygorystycznych zasad używania opakowań trudno degradowalnych, nieuwzględnienia postępu technologicznego i technicznego w dziedzinie produkcji opakowań, dłuższego czasu używania baterii, akumlatorów, zastępowania tworzyw sztucznych innymi materiałami oraz ujednolicania systemu selektywnej zbiórki odpadów komunalnych. System dwupojemnikowi jest często alternatywą systemu z uwagi na brak miejsca do ustawienia większej liczby pojemników. Gminy powinny być rozliczane z odzyskania materiałów do recyklingu. Nie miejsce, a efekt odzysku jest elementem prawidłowej gospodarki odpadami.
Członkowie Zarządu podjęli stanowisko wobec zamiaru wydania przez Ministerstwo Środowiska rozporządzenia w sprawie szczegółowego sposobu selektywnej zbiórki odpadów komunalnych, w którym wyrażono zaniepokojenie planowanymi zmianami. Próba wprowadzenie w gminach jednolitych zasad selektywnej zbiórki odpadów komunalnych „u źródła” jest zdecydowanie spóźniona. To zbyt daleko idąca ingerencja w przyjętą w gminach politykę ochrony środowiska, opartą na istniejącym prawie. Gminy podjęły ogromny wysiłek organizacyjny związany z wdrożeniem systemów selektywnej zbiórki odpadów, pozwalający na osiągnięcie wskazanych w ustawie o utrzymaniu czystości i porządku w gminach poziomów recyklingu i przygotowania do ponownego użycia określonych frakcji odpadów komunalnych. Wprowadzenie w tej chwili nowych rozwiązań prawnych może przekreślić dotychczasowe działania, w tym edukcyjne i informacyjne, generując dodatkowe koszty, które przełożą się na wzrost stawek opłat za gospodarowanie odpadami komunalnymi dla mieszkańców.
Podjęcie ewentualnych prac nad takim rozporządzeniem powinno być poprzedzone szczegółową analizą dotyczącą celów, jakie mają być osiągnięte przez wydanie nowego aktu prawnego oraz alternatywnych środków umożliwiających ich osiągnięcie, w tym bazy dobrych praktyk. Wszelkie ewentualne działania legislacyjne w tej kwestii powinny gwarantować odpowiednie okresy przejściowe. Oprócz tego ZMP dostrzega konieczność doprecyzowania przepisów pozwalających określić, kiedy wymóg selektywnej zbiórki odpadów jest spełniony przez właścicieli nieruchomości. Rozwiązania muszą uwzględniać dotychczasowe praktyki oraz brak systemów wagowych umożliwiających ustalenie wagi odpadów odbieranych od właścicieli. ZMP deklaruje pełną gotowość współpracy we wszystkich kwestiach związanych z tym systemem.
Zajęto także stanowisko w sprawie definicji budowli w ustawie o podatkach i opłatach lokalnych, na podstawie opinii prawnej Kancelarii Ziemski&Partners. Aktualna definicja powoduje niepewność po stronie podatnika i organu podatkowego. Konieczna jest pilna nowelizacja z uwagi na istniejące wątpliwości interpretacyjne, które wzmogła niedawna zmiana definicji obiektu budowlanego zawartej w Prawie budowlanym dokonana ustawą z 20 lutego br. Chodzi o opracowanie autonomicznej definicji, jasnej i pewnej regulacji. Dopracowania wymaga jedna z propozycji MF, która polega na stworzeniu zamkniętej definicji „budowli”, podobnej do definicji z Prawa budowlanego, bez tworzenia wykazu obiektów. Zdaniem ZMP, powinna być to jednak bardziej elastyczna formuła niż ta zaproponowana przez MF. Wpłynie ona na system opodatkowania nieruchomości i uniezależni zakres opodatkowania od doraźnych zmian w aktach prawnych regulujących materię pozapodatkową, dokonywanych bez niezbędnych analiz dotyczących wpływu na opodatkowanie.
W trakcie posiedzenia w Drawsku Pomorskim Zarząd przyjął miasto Wołów w poczet członków ZMP.
Video relacja - https://www.youtube.com/watch?v=eZxFwiVI4_M
Joanna Proniewicz
Rzecznik prasowy ZMP
