Komunikat z posiedzenia Zarządu ZMP w Białej Podlaskiej

Podczas posiedzenia Zarządu ZMP, które odbyło się 12 grudnia br. w Białej Podlaskiej, członkowie Zarządu dyskutowali m.in. na temat reprywatyzacji i rewitalizacji.

Nie uzyskał ich akceptacji projekt ustawy o uregulowaniu praw do niektórych nieruchomości na terenie m.st. Warszawy (Twój Ruch), który ma na celu likwidację zjawiska dzikiej prywatyzacji, określa 12 miesięczny termin ostateczny na złożenie wniosku o oddanie nieruchomości w użytkowanie wieczyste oraz wyklucza zwrot w naturze, jeśli nieruchomość jest przeznaczona na cel publiczny w rozumieniu art. 6 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami. Zarząd stanął na stanowisku, że problem pozostaje do rozwiązania na szczeblu ustawowym. Jednak nie może się zgodzić na zaproponowane zapisy, gdyż zawierają nie tylko liczne błędy, ale nie podają też oceny skutków regulacji i nie wskazują wystarczających źródeł finansowania.

Kierunkowo pozytywnie członkowie ZMP ocenili projekt ustaw SLD o uregulowaniu praw byłych właścicieli do rekompensaty z tytułu nacjonalizacji nieruchomości w latach 1944–1962. Chodzi o realizację, w formie możliwej do udźwignięcia przez państwo, zadania publicznego, jakim jest zaspokojenie roszczeń właścicieli nieruchomości przejętych przez państwo w latach 1944-1962 (w tym także na terenie Warszawy na podstawie dekretu z 26 października 1945 r.). Projekt zakłada, że zwrot mienia powinien być oparty na społecznie akceptowanych zasadach oraz uwzględniać konieczność pogodzenia różnych, często sprzecznych interesów. Przewiduje on m.in. prawo do rekompensaty tylko dla osoby fizycznej, odszkodowanie w wysokości do 5% pierwotnej wartości znacjonalizowanych nieruchomości, wypłatę odszkodowań z środków Funduszu Reprywatyzacji i ograniczenie terminu składania wniosków do końca 2018 roku. Zdaniem Ryszarda Grobelnego, prezesa ZMP, błędem jest to, że państwo polskie nie wyznaczyło do tej pory terminu reprywatyzacji, który nie powinien być odległy. Problemem dla gmin jest to, że nigdy nie wiadomo, kiedy się zgłosi były właściciel i czy nie będą to fikcyjne transakcje. Projekt zawiera korzystne rozwiązania, jednak jest niedopracowany i „publicystyczny”. Zwracano uwagę, że skutki regulacji opracowane muszą być bardziej solidnie, a dyskusyjnym elementem jest wysokość 5-procentowej rekompensaty.

Dyskutowano nad założeniami MIiR do projektu ustawy o rewitalizacji, który powstał w oparciu o projekt ZMP i ŚZGiP. Niektóre rozwiązania samorządowe zostały przyjęte, inne nie; niektóre rozwiązania dodano (np. specjalne strefy rewitalizacji na wniosek kilku miast). Nie wszystkie propozycje zyskały poparcie przedstawicieli miast - kontrowersyjną propozycją jest np. pomysł uproszczonego planu. Brakuje jednak najbardziej wpisania rewitalizacji jako celu publicznego, który miał ułatwiać procesy wywłaszczeniowe. Wątpliwości reprezentantów rządu, że będzie to nadużywane, zdaniem członków Zarządu, są nieuzasadnione, gdyż taki proces zawsze jest decyzją RM i odbywa się za odszkodowaniem. Samorządowcy zwracali uwagę na inne szczegóły projektu rządowego, który różni się od tego przez nich przygotowanego (np. jeden program rewitalizacji dla całej gminy, zamiast kilku, które wymagają różnych narzędzi). Co do idei projekt ten nie budzi żadnych zastrzeżeń przedstawicieli miast, jednak wymaga dalszej intensywnej współpracy z Ministerstwem.

Akceptację samorządowców z miast uzyskał projekt ustawy Komisji Infrastruktur oraz Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej o zmianie ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym i ustawy Prawo budowlane, który ustala ramy prawne dla lokalizacji elektrowni wiatrowych. Wprowadza zapisy dotyczące lokalizacji OZE o mocy przekraczającej 40 kW (określenie lokalizacji w studium i w mpzp). Ma to zwiększyć partycypację społeczną w tym obszarze, zwiększyć udział obywateli w podejmowaniu rozstrzygnięć o budowie elektrowni wiatrowych oraz akceptację społeczną dla tego typu inwestycji. Podobną opinię otrzymał obywatelski projekt ustawy o zmianie ustawy Prawo budowlane oraz niektórych innych ustaw, który doprecyzowuje zapisy prawa budowlanego dotyczące altan zbudowanych na rodzinnych ogrodach działkowych (wprowadzenie do porządku prawnego pojęcia tzw. altany działkowej). Pozytywnie oceniono projekt MIiR o zmianie ustawy o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych oraz niektórych innych ustaw, który ułatwia realizację inwestycji drogowych (uwaga dotyczyła jedynie procedury wypłaty – wydłużenia do 120 dni, obecnie jest 60), a także o zmianie ustawy o publicznym transporcie zbiorowym (PIS), który wprowadza nową formułę współpracy między JST dotycząca organizacji i zarządzania publicznym transportem zbiorowym.

Pozytywnie oceniono projekt (PO) ustawy o zmianie ustawy o ochronie gruntów rolnych i leśnych, który proponuje przywrócenie stanu poprzedniego, sprzed nowelizacji ustawy z 26 maja 2013 r., zgodnie z wcześniejszym wnioskiem ZMP. Dotyczy on zmiany przeznaczenia gruntów rolnych i leśnych na cele nierolnicze lub nieleśne (użytków rolnych klasy I-III), która tylko w przypadku obszaru przekraczającego 0,5 ha wymaga uzyskania każdorazowo zgody Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi.

Zaproponowano uzupełnienie rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy o statystyce publicznej o zapis zapewniający stabilne finansowanie statystyki, a także jednoznaczne rozstrzygnięcie kwestii tajemnicy statystycznej a jawności działalności publicznej, Chodzi o to, aby przedstawiciele miast i gmin mogli uzyskiwać dostęp do danych jednostkowych potrzebnych im przy podejmowaniu istotnych decyzji na poziomie lokalnym.

Bez opinii pozostawiono projekt ustawy o zmianie ustawy o straży gminnej, ustawy – Prawo o ruchu drogowym oraz ustawy – Kodeks postępowania w sprawach o wykroczenia (SLD), który dotyczy uregulowania sprawy używania fotoradarów przez straże miejskie. Negatywnie ze względu na brak rekompensaty odniesiono się do poselskiego projektu TR o podatku dochodowym od osób fizycznych, który zmienia skalę podatkową przez podniesienie kwoty wolnej od podatku.

Taką samą ocenę uzyskał projekt ustawy MF o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz ustawy Prawo zamówień publicznych, którego założenia członkowie Zarządu ZMP również wcześniej zaopiniowali negatywnie. Wprowadza on m.in. możliwość uzgodnienia z naczelnikiem urzędu skarbowego sposobu określenia proporcji wykorzystania zakupów do celów działalności podlegającej VAT, tzw. pre-współczynnika, jednak zwiększa obciążenia podatkowe i administracyjne dla JST. Samorządowcy z ZMP stwierdzili, że wprowadzenie projektowanych zmian w znacznym stopniu wpłynie na zmniejszenie możliwości odliczania VAT przez miasta. Zarząd ZMP nie zgadza się na proponowany sposób ustalania proporcji - negocjacje podatnika z urzędnikiem skarbowym, które kończą się wydaniem decyzji. Podkreślali również, że prawo nie może działać wstecz, dlatego nowe zasady nie mogą dotyczyć przedsięwzięć, które trwają, bądź są w trakcie rozliczania (musi się to odbywać według dotychczasowych ustaleń, rozstrzygnięć i interpretacji). Ustalono, że zostanie zamówiona dodatkowa opinia prawna.

Członkowie Zarządu wyrazili zgodę na współpraca w zakresie wprowadzenia w Polsce procedury in-house z Krajową Izbą Gospodarki Odpadami.

Poruszono również kwestie map powodziowych, których wprowadzenie powoduje konieczność nowelizacji studiów i miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego, na co samorządy mają 1,5 roku. Uznano, że to ważny problem do podjęcia w najbliższym czasie, gdyż zadanie jest kosztowne i powinno znaleźć stosowne dofinansowanie, np. z NFOŚiGW.

Na wniosek prezydenta Legionowa, zdecydowano się zamówić ekspertyzę prawną w związku z działaniami firm telekomunikacyjnych, które powodują straty finansowe dla setek polskich gmin poprzez zmniejszanie kwot od podatku od nieruchomości od budowli telekomunikacyjnych znajdujących się na terenach JST (sprzedaż infrastruktury telekomunikacyjnej na rzecz nowo utworzonego podmiotu zależnego od dotychczasowego właściciela).

Joanna Proniewicz
rzecznik prasowy ZMP