dr Adam Lewandowski, dr Andrzej Wartecki
Ekonomiczne oraz ekologiczne aspekty zielonego wodoru - część 3
3. Wpływ zmian cenowych wybranych surowców energetycznych (ropa, gaz oraz węgiel) na politykę ekologiczną w Polsce i UE.
Biorąc pod uwagę wysoką emisyjność CO₂ kluczowych surowców energetycznych, takich jak ropa, gaz i węgiel, oraz ich rosnące ceny, niezwykle istotne i zasadne wydają się działania na rzecz zmiany strategii energetycznej zarówno poszczególnych krajów, jak i całej Unii Europejskiej. Powinny one koncentrować się na rozwiązaniach spełniających zarówno standardy ekonomiczne, jak i ekologiczne. Uzasadnieniem tej tezy są dynamiczne zmiany cen surowców energetycznych.
Przykład 1. Zmiany cen baryłki ropy na giełdzie w Rotterdamie przedstawia rycina 3.
Rycina 3. Zmiany ceny ropy za 1 baryłkę w okresie od stycznia 2024 r. do stycznia 2025 r.
Źródło: Dane z giełdy w Rotterdamie.
Wnioski:
- Najwyższą cenę ropy odnotowano w marcu 2024 roku, osiągając poziom 87 USD za baryłkę.
- Od września 2024 roku do stycznia 2025 roku cena baryłki ropy wykazuje tendencję wzrostową. Można założyć, że trend ten utrzyma się w kolejnych miesiącach.
- Widoczny wzrost cen tego surowca oznacza, że w praktyce za jego emisyjność CO₂ trzeba będzie ponosić dodatkowe koszty.
Przykład 2. Zmiany ceny gazu ziemnego odnotowane na giełdzie w Rotterdamie przedstawia rycina 4.
Rycina 4. Zmiany ceny gazu ziemnego w okresie od stycznia 2024 r. do stycznia 2025 r.
Źródło: Dane z giełdy w Rotterdamie.
- Wnioski:
- 1. Najwyższą cenę gazu ziemnego odnotowano w styczniu 2025 roku, osiągając poziom 3,93 USD za BTU.
- 2. Od października 2024 roku do stycznia 2025 roku cena gazu wykazuje tendencję wzrostową, która prawdopodobnie utrzyma się w kolejnych miesiącach.
- 3. Rosnące ceny tego surowca oznaczają, że w praktyce za jego emisyjność CO₂ trzeba będzie ponosić dodatkowe koszty.
Przykład 3. Zmiany ceny węgla odnotowane na giełdzie w Rotterdamie przedstawia rycina 5.
Rycina 5. Zmiany ceny węgla w okresie od stycznia 2024 r. do stycznia 2025 r.
Źródło: Dane z giełdy w Rotterdamie.
Wnioski:
1. Najwyższą cenę węgla odnotowano w sierpniu 2024 roku, osiągając poziom 121,7 USD za tonę.
2. Od listopada 2024 roku do stycznia 2025 roku cena węgla wykazuje tendencję malejącą, która prawdopodobnie utrzyma się w kolejnych miesiącach.
Wśród głównych czynników wpływających na zmiany cen wyżej omówionych surowców, które mają status energetycznych i strategicznych, można wskazać m.in.: podaż i popyt, kurs dolara oraz prognozy gospodarcze.
Uwagi ekologiczne:
- 1 tona węgla kamiennego może wygenerować około 2,4 tony CO₂ w procesie spalania,
- ze spalania gazu ziemnego wysokometanowego powstaje 56 kg CO₂,
- 1 litr oleju napędowego generuje 2,68 kg CO₂,
- zielony wodór jest wytwarzany z procesu wykorzystania energii OZE, która charakteryzuje się zerową emisją CO₂.
Pod kątem ekologicznym, wskazane emisje CO₂ związane z surowcami energetycznymi powinny stanowić inspirację do podejmowania działań zmierzających do ich redukcji. W tym kontekście pomocne mogą być dostępne środki finansowe w ramach funduszy europejskich (w tym KPO), a także rozwiązania o charakterze technologicznym i naukowym.
Roczne zapotrzebowanie Polski i UE na ropę, gaz ziemny oraz węgiel przedstawia tabela 3.
Tabela 3. Roczne zapotrzebowanie na ropę, gaz, węgiel w Polsce i UE.
W wymiarze ekonomicznym skutki wzrostu cen 1 tony ropy przedstawia tabela 4.
Przykład:
- cena baryłki ropy w dniu 01.12.2024: 74,64 USD,
- cena baryłki ropy w dniu 01.01.2025: 80,17 USD,
- wzrost ceny baryłki ropy w/w okresie: 5,53 USD.
Tabela 4. Skutki wzrostu ceny baryłki ropy na giełdzie w Rotterdamie o 5,33 USD w dniu 01.12.2024 r. i 01.01.2025 r. (o kwotę 5,53 USD)
Z obliczeń przedstawionych w tabeli 4 wynika, że wzrost ceny ropy o 5,53 USD prowadzi do zwiększenia wydatków na zakup tego surowca o 1 061 272 059 USD w przypadku Polski oraz o 51 111 838 235 USD w przypadku Unii Europejskiej. Są to znaczne kwoty, które przekładają się na realne straty zarówno dla Polski, jak i całej UE. W związku z tym zasadne jest poszukiwanie tańszych rozwiązań umożliwiających szersze wykorzystanie odnawialnych źródeł energii (OZE).
Należy również podkreślić, że wartości zapotrzebowania na surowce, przedstawione w tabeli 3, wskazują na możliwość generowania ogromnych ilości CO₂ zarówno w Polsce, jak i w całej Unii Europejskiej. W tej sytuacji działania na rzecz ekologicznych rozwiązań, takich jak zielony wodór, nabierają kluczowego znaczenia cywilizacyjnego, co oznacza konieczność przeprowadzenia głębokiej transformacji całej gospodarki energetycznej.
Podsumowanie:
Zielony wodór, jako fundament przyszłej gospodarki niskoemisyjnej, wiąże się z wieloma wyzwaniami, ale i ogromnym potencjałem. Jego dalszy rozwój jest uzależniony od technologicznych przełomów, obniżenia kosztów produkcji oraz skutecznej polityki wspierającej transformację energetyczną. Przewidywane spadki cen wodoru oraz jego rosnąca dostępność mogą znacząco wpłynąć na dekarbonizację sektora transportu, przemysłu oraz energetyki.
cdn.
O autorach:
dr Adam Lewandowski MBA – Uniwersytet WSB Merito w Poznaniu, Wiceprezes Zarządu Polskiej Izby Wodoru, ekspert Związku Miast Polskich, autor i współautor wielu publikacji związanych z relacjami samorząd terytorialny, a małe i średnie przedsiębiorstwa, ekonomiką energetyczną, AI w administracji, partnerstwa publiczno–prywatnego, współczesnego zarządzania kryzysowego i bezpieczeństwa.
dr Andrzej Wartecki – Społeczna Akademia Nauk Uczelnia Wyższa SAN, autor i współautor wielu publikacji dotyczących zagadnień współczesnej ekonomii, funkcjonowania małych i średnich przedsiębiorstw, organizacji sportowych, współczesnego zarządzania kryzysowego i bezpieczeństwa.
