Aktywne obywatelstwo dzięki współpracy miast
W jaki sposób najefektywniej realizować współpracę międzynarodową miast – zastanawiali się uczestnicy konferencji zorganizowanej 26 i 27 września 2013 r. w Krakowie przez Związek Miast Polskich w ramach projektu poświęconego aktywnemu obywatelstwu.
Krakowskie spotkanie było jednym z komponentów projekt pt. Współpraca partnerska narzędziem aktywnego obywatelstwa.
Rok 2013 został przez Komisję Europejska ogłoszony Europejskim Rokiem Obywatelstwa. Związek Miast Polskich od wielu lat popularyzuje w Polsce ideę współpracy miast partnerskich, dlatego wiążąc tę aktywność z priorytetami UE realizuje w tym roku projekt poświęcony aktywnemu obywatelstwu budowanemu poprzez współpracę partnerską (Act4T). Inicjatywa realizowana jest przy wsparciu finansowym Komisji Europejskiej, w ramach programu „Europa dla Obywateli – środki wsparcia 2013”.
Partnerami Związku w realizacji projektu są Czeski Związek Miast i Gmin, Słowacki Związek Miast i Gmin, Niemiecka Sekcja Rady Gmin i Regionów Europy, Francuska Sekcja Rady Gmin i Regionów Europy oraz Sieć Sweden – Emilia Romagna.
Jak pokazują przykłady prezentowane podczas tej i innych konferencji organizowanych przez Związek Miast Polskich, a także badania od lat 90. prowadzone przez ZMP, samorządy od dziesięcioleci prowadzą własną politykę międzynarodową. Łączą się w związki partnerskie ze swoimi odpowiednikami na całym świecie niezależnie od poglądów politycznych ich władz. Od lat wymiana doświadczeń między miastami dotyczy bardzo wielu dziedzin.
- Ta współpraca w każdym przypadku jest trochę inna i zależy od specyficznych cech partnerów – mówił podczas krakowskiej konferencji Dyrektor Biura ZMP, Andrzej Porawski. – Ale dziś z pewnością jest inna niż 20 lat temu. Konferencje poświęcone współpracy partnerskiej organizujemy w Związku od lat 90. Najbardziej charakterystyczną cechą tych spotkań jest to, że uczymy się od siebie wzajemnie nie zawsze wprost kopiując to, co innym się udało. Miasta uczestniczące w tych spotkaniach wykorzystują pewne pomysły i wzajemnie się inspirują.
Podczas konferencji samorządowcy z miast francuskich, niemieckich, włoskich, szwedzkich, czeskich, słowackich i polskich zaprezentowali wiele projektów realizowanych zarówno w formule bilateralnych partnerstw, jak i w sieciach miast oraz w ramach projektów dofinansowywanych z programów europejskich. Wiele z działań zaprezentowanych w Krakowie pokazało, że to organizacje pozarządowe, młodzież i samorządy, a także media lokalne mają szanse zbudować tożsamość europejską mieszkańców starego kontynentu, a więc coś, czego Komisja Europejska póki co nie jest w stanie zbudować. Spotkanie pokazało także jak ważna staje się dyplomacja samorządowa; jak międzynarodowe projekty integrują mieszkańców różnych krajów.
Uczestnicy konferencji zastanawiali się, jak współpraca partnerska może wpływać na rozwój samorządów, a także jak rozwijać i wzmacniać organizacje pozarządowe i wolontariuszy, aby ich zaangażowanie we współpracę międzynarodową samorządów było jak największe. Temat ten był ważny, gdyż – jak podkreślał Andrzej Porawski – współpraca międzynarodowa inicjowana miedzy miastami nabiera z czasem najczęściej tego docelowego wymiaru – współpracy między mieszkańcami. Jak pokazały liczne przykłady z Europy, ale też z polskiego Rybnika, organizacje pozarządowe wypełniają zapisy umów partnerskich, a często też współpracę taką inspirują i nadają jej nowy charakter. Dzięki udziałowi w partnerstwie miast trzeciego sektora, we współpracę partnerską angażuje się coraz więcej grup społecznych, grupy te są coraz liczniejsze, a sama współpraca staje się bardziej dynamiczna.
Marek Miros, burmistrz Gołdapi, wiceprezes ZMP zauważył mało optymistyczną zależność, że im mniejszy samorząd, tym jakość i stopień udziału organizacji pozarządowych we współpracy międzynarodowej zależy bardziej od dobrej woli samorządu.
- Naszą rolą jest stymulacja, a nie przeszkadzanie w tych kontaktach – mówił.- Powinniśmy niekiedy stać nieco z boku rozumiejąc, że udział trzeciego sektora może tylko te kontakty między miastami partnerskimi ubogacić. Podkreślił, że zarówno na poziomie europejskim, jak i krajowym, regionalnym i lokalnym należy dążyć do zwiększenia udziału NGO’sów we współpracy międzynarodowej, nie tylko likwidując bariery finansowe, ale także formalne.
W Krakowie rozmawiano także na temat zaangażowania młodzieży w aktywność międzynarodową samorządów. W tej części spotkania oddano głos młodym Europejczykom. Związek Miast Polskich, podobnie jak pozostali partnerzy projektu, zapytał młodych mieszkańców miast o to, ile wiedzą o współpracy partnerskiej samorządów i jak ją postrzegają. W ramach realizacji projektu ogłoszony został konkurs na film nt. współpracy międzynarodowej gmin z perspektywy młodych mieszkańców. W Krakowie ogłoszone zostały jego wyniki. Laureaci to młodzi ludzie z Niemiec, Słowacji, Szwecji, Włoch i Polski. Wśród polskich filmów nadesłanych na konkurs najlepszy - zdaniem jury - był obraz „European Community” zrealizowany przez Hannę Szymatowicz i Julię Nowak z Zespołu Szkół w Cewicach.
Ewa Parchimowicz
Więcej na temat konferencji w najbliższym wydaniu „Samorządu Miejskiego”
