ZMP bardzo stanowczo występował w sprawie zmiany kontrowersyjnych zapisów rozporządzeń MEN określających warunki i sposoby organizowania przez publiczne przedszkola, szkoły i placówki krajoznawstwa i turystyki.

Zarząd Związku Miast Polskich podczas posiedzenia w Wałbrzychu 26 stycznia br. negatywnie zaopiniował projekty tych rozporządzeń. W opinii Związku wprowadzenie rozwiązań zawartych w tych projektach pozbawi dzieci i młodzieży możliwości rozwojowych oraz skutkować będzie dodatkowym obciążeniem budżetów jednostek samorządu terytorialnego. Tego typu negatywne zjawiska będą skutkiem rezygnacji w rozporządzeniach z zapisów wskazujących, z jakich środków pozabudżetowych może być finansowana działalność szkoły w zakresie krajoznawstwa i turystyki. Rozwiązanie to eliminuje z możliwości dofinansowania wycieczek szkolnych między innymi przez przedsiębiorców, rodziców czy też organizacje obywatelskie. Stąd postulat o przywrócenie do treści rozporządzeń przepisów umożliwiających dofinansowanie krajoznawstwa i turystyki z środków pozabudżetowych. Samo wskazanie, że finansowanie zadań oświatowych JST odbywa się na zasadach określonych w ustawie o finansowaniu zadań oświatowych oraz ustawie o dochodach jednostek samorządu terytorialnego jest niewystarczające.

Podczas prac Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego udało się nakłonić MEN do jednoznacznej i sformalizowanej deklaracji, że szkoły, tak jak do tej pory, mogą korzystać ze środków pozabudżetowych przy organizacji w szkołach turystyki i krajoznawstwa. MEN twierdzi, że zmiana w tym zakresie nie spowoduje skutków finansowych dla jednostek samorządu terytorialnego. Jak czytamy w uzasadnieniu do projektu: „[…] w rozporządzeniu zrezygnowano z określenia sposobu finansowania wycieczek ze środków pozabudżetowych. Wykreślenie tego paragrafu nie zmieni dotychczasowej sytuacji finansowania wycieczek krajoznawczych i turystycznych. Możliwość ich finansowania w dotychczasowy sposób (z wykorzystaniem środków pozabudżetowych) wynika z odrębnych przepisów. Organizowanie dla uczniów różnorodnych form krajoznawstwa i turystyki może być wspierane przez szkoły lub radę rodziców z gromadzonych funduszy z dobrowolnych składek rodziców oraz innych źródeł odpowiednio z art. 84 ust. 6 i art. 80 ust. 3 ustawy – Prawo Oświatowe. W statucie szkoły i regulaminie Rady Rodziców powinny zostać dostosowane zapisy umożliwiające finansowanie wycieczek z tych źródeł. Każda szkoła zobowiązana jest określić, w jaki sposób wykonywać będzie swoje zadania, też w zakresie organizacji dla uczniów różnorodnych form krajoznawstwa i turystyki. Organizacja wycieczek szkolnych, w tym kwestie związane z ich finansowaniem, powinny być opisane w odpowiednim dokumencie: statucie lub regulaminie. Dodatkowo na podstawie ogólnych przepisów o darowiznach (Kodeks Cywilny) w celu sfinansowania ww. form będzie można korzystać ze środków z darowizn.”

Oprócz tego, na wniosek ZMP, uzgodniono, że w przeciągu kilku miesięcy od wejścia w życie nowych przepisów (od 1 września 2018 r.) MEN przedstawi informację z monitorowania skutków ich wprowadzenia. Jeśli okaże się, że utrudniać będą realizację zadań dotyczących turystyki i krajoznawstwa, zostaną ponownie znowelizowane.

(jp, mw)